Lại Đà: Giữ gìn nét đẹp truyền thống quê hương
Cụm di tích đình, miếu, chùa Lại Đà cùng nằm trên một khuôn viên rộng rãi, không gian thoáng đãng. Đình có thế đất hổ phục. Trước sân đình có hai ao tròn, gọi là 2 mắt hổ; giữa có miếng đá là lưỡi hổ; phía sau đình là mình hổ và tiếp đó là đuôi hổ. Đình làng được dựng vào thời Nguyễn theo kiểu liên hoàn, thiết kế theo hình chữ Công nhìn về hướng Nam. Đây là công trình uy nghi, bề thế, vững chãi. Bộ vì chính theo kiểu giá chiêng chồng rường con nhị, trang trí các loại hoa văn cách điệu, võng treo, hoành phi, hương án, sập thờ và một số đồ thờ tự, long ngai, bài vị mang phong cách nghệ thuật thế kỷ 17, 18.
Đình Lại Đà thờ Trạng nguyên Nguyễn Hiền (1235-1256), quê ở phủ Thiên Trường, lộ Sơn Nam, nay thuộc huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Nguyễn Hiền nổi tiếng là người thông minh từ nhỏ. Ông đỗ Trạng nguyên khoa thi Thái học sinh năm Đinh Mùi, niên hiệu Thiên ứng Chính Bình thứ 16 (năm 1247), đời Trần Thái Tông, khi mới 13 tuổi. Nguyễn Hiền là Trạng nguyên trẻ tuổi nhất trong niên khoa bảng Việt Nam.
Làng Lại Đà nói chung và dòng họ Nguyễn Phú nói riêng tự hào là nơi nơi sinh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - một trong những học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sinh thời, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người sống giản dị, gần gũi với nhân dân. Và nơi thờ phụng tổ tiên của dòng họ Nguyễn Phú cũng bình dị, mộc mạc như tính cách con người của Tổng Bí thư và người dân làng Lại Đà.
Người dân Lại Đà từ xưa tới nay luôn mộc mạc, chân chất, chăm chỉ, chịu thương chịu khó, đoàn kết, sống có tình có nghĩa. Họ cùng nhau nâng cao ý thức bảo vệ những công trình chung của làng, phát huy những nét văn hoá truyền thống tốt đẹp. Đó là niềm tự hào của mỗi người con được sinh ra trên mảnh đất quê hương Lại Đà.
Đến với Lại Đà, chắc hẳn mỗi người sẽ thấy ấn tượng về một bức tranh đầy màu sắc hoài niệm mang đậm giá trị của một vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. Và dù trải qua biến thiên và thay đổi thì hồn cốt của làng vẫn luôn được người dân nơi đây cùng nhau gìn giữ. Ấy là niềm tự hào của không chỉ của người dân Lại Đà nói riêng mà của cả xã Đông Hội, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội nói chung.
Thực hiện: Kim Anh - Hoàng Thuyên - Thanh Loan
