Hà Tiên là thành phố nhỏ nằm ở phía tây bắc của tỉnh Kiên Giang. Phía Bắc giáp Campuchia, phía Đông giáp huyện Giang Thành, phía Nam giáp huyện Kiên Lương, phía Tây giáp huyện đảo Phú Quốc và vịnh Thái Lan, có đường biên giới trên đất liền dài 13,7 km, đường bờ biển dài 26 km.
Ngày 17 tháng 9 năm 2012, thị xã Hà Tiên được Bộ Xây dựng công nhận là đô thị loại 3 trực thuộc tỉnh Kiên Giang. Mới đây nhất, ngày 11 tháng 9 năm 2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc thành lập thành phố Hà Tiên thuộc tỉnh Kiên Giang.
Thành phố Hà Tiên có 3 dân tộc chính, gồm Kinh, Khơ-me và Hoa. Đây là vùng đất giàu bản sắc văn hóa đặc thù và da dạng, được hình thành cách đây gần 300 năm mà tên tuổi của nó được gắn liền với dòng họ Mạc. Khi Mạc Cửu đến khai phá và quy phục Chúa Nguyễn ở đàng trong vào năm 1709, Chúa Nguyên đã sắc phong Mạc Cửu làm Tông binh trấn Hà Tiên.
Người kế vị ông là Mạc Thiên Tích đã xây dựng Hà Tiên thành vùng đất trù phú, đô thị sầm uất, giao thương với nhiều nước, đời sống nhân dân ấm no, an lạc. Hơn thế nữa, Mạc Thiên Tích còn thành lập Tao đàn Chiêu Anh các quy tụ nhiều học sỹ, thi nhân đến làm thơ xướng họa.
Núi đá dựng Hà Tiên
Hà Tiên là nơi hội tụ của nhiều danh lam thắng cảnh, thiên nhiên hoang sơ đầy quyến rũ: có hang sâu, động hiểm, nhiều đảo đá trên biển; có sông, hồ, chùa, lăng tẩm và nhiều bãi tắm đẹp. Đã từ lâu, Hà Tiên luôn là một địa chỉ thân thuộc đối với ai yêu lịch sử - văn hóa, đất nước và con người Nam Bộ.
Hà Tiên - miền biên thùy tận cùng phía Tây Nam của tổ quốc, tuy địa dư không lớn lắm, nhưng được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều cảnh quan tươi đẹp và thơ mộng đã đi vào thơ ca, tiêu biểu là tác phẩm Hà Tiên thập vịnh của Mạc Thiên Tích:
Lấy tứ từ tác phẩm này, người ta cũng lựa chọn ra 10 điểm đến hấp dẫn nhất của đất Hà Tiên, như núi Đá Dựng, núi Tô Châu, Thạch Động, lăng Mạc Cửu, chùa Tam Bảo, bãi tắm Mũi Nai, đầm Đông Hồ, chùa Xá Xía, nhà tù Hà Tiên, chợ đêm.
Người Hà Tiên vốn có bản chất hiền lành, chất phác, tôn trọng nghĩa tình và mến khách, trong sinh hoạt hàng ngày vẫn còn giữ được nét ôn hòa, từ tốn. Tất cả những điều đó đã tạo cho Hà Tiên một khung cảnh thanh bình, thơ mộng. Đây là những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc của đất nước - con người Hà Tiên, đã bao đời người dân nơi đây luôn trân trọng, giữ gìn và phát huy.
