Với diện tích 5,5 triệu km², rừng mưa nhiệt đới Amazon là khu rừng lớn nhất thế giới, có độ bao phủ kéo dài gần hết lưu vực sông Amazon. 60% diện tích rừng nằm trong lãnh thổ đất nước Brazil, phần còn lại thuộc Peru, Colombia, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Guyana, Surinam và Guyana thuộc Pháp. 

Ảnh: The Guardian

Với diện tích này, rừng mưa Amazon chiếm hơn 50% rừng mưa của Trái Đất. Rừng Amazon cũng ngôi nhà chung của nhiều loài động, thực vật quý hiếm. 10% số động vật của thế giới có thể được tìm thấy tại đây, do đó, người ta ví rừng mưa Amazon như một khu bảo tồn thiên nhiên của Trái Đất. 

Ảnh: Shutterstock

Tuy nhiên, khu rừng nhiều năm trở lại đây đang bị hủy hoại do nạn chặt phá rừng và nạn săn bắt động vật quý hiếm. Theo thống kê, trong 50 năm vừa qua, diện tích rừng đã bị giảm đi khoảng 17%. 

Rừng Amazon còn được xem là một nơi bí ẩn ngay cả với giới khoa học. Người ta tin rằng rừng đã xuất hiện từ khoảng 10.000 năm trước. Họ còn tin rằng rừng là một kế hoạch lỗi của các bộ tộc sống tại đây khi họ thử nghiệm trồng trọt nhưng lại không thể kiểm soát được tốt độ phát triển của các loài cây, do đó mới sinh ra rừng Amazon như bây giờ.  

Ảnh: The Guardian 

Ảnh: Shutterstock 

Theo nghiên cứu, 20% oxy trên thế giới được tạo ra là nhờ sự sống của thảm thực vật phong phú ở rừng mưa nhiệt đới Amazon. Vì thế khu rừng này còn được mệnh danh là lá phổi của Trái đất. 

Ảnh: BI 

Rừng Amazon là nơi sinh sống của khoảng 160.000 loài cây. Khí hậu nóng, ẩm trong rừng khiến cây cối phát triển nhanh chóng hơn so với ở những khu rừng khác. Ở đây có những cây cao đến 40m, điều này giúp hấp thụ tối đa ánh nắng mặt trời. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra cây cối trong rừng Amazon còn có khả năng tự tạo mưa cho mình trước khi mùa mưa đến. 

Ảnh: Getty 

Rừng Amazon có nhiều sinh vật rất đáng sợ, có thể giết chết người như muỗi anopheles, rắn fer-de-lance, kiến đạn hay trăn Nam Mỹ... Cây pareira với gai độc có khả năng gây nghẹt thở cũng được ví như lưỡi hái tử thần chờ sẵn bên trong khu rừng. 

Ảnh: Getty 

Còn nhiều bộ lạc đang sống ẩn dật bên trong khu rừng và không giao tiếp với thế giới bên ngoài – đây là thông tin do một số nhà báo của tờ The Sun và các nhiếp ảnh gia tự do cho biết. Tại khu vực rừng Amazon, người ta đã tìm ra khoảng 350 ngôi làng của các bộ tộc sinh sống trong rừng. Họ vẫn duy trì các lối sống từ xưa như cúng tế, săn bắn...

Ảnh: Getty 

Ảnh: Shutterstock 

Trong những năm gần đây, nhiều bộ tộc bên trong rừng Amazon đã sử dụng súng thay cho các loại vũ khí thô sơ như giáo, cung tên tẩm độc... 

Ảnh: BI 

Trước khi xảy ra trận cháy lớn kéo dài gần một tháng nay tại rừng Amazon, nhiều tour du lịch khám phá Amazon vẫn được tổ chức và thu hút khách tham dự. Giá một tour 2-4 ngày dao động khoảng 200 USD. Khi mua tour này, du khách sẽ được trải nghiệm cảm giác thám hiểm khu rừng đầy bí ẩn với hướng dẫn viên chuyên nghiệp. Thăm thú, tìm hiểu về cá sấu cũng như các sinh vật trong rừng cũng là điều khiến nhiều người thích thú. 

Ảnh: Getty 

Cháy rừng mưa nhiệt đới Amazon là một vấn đề đáng lo ngại trong những năm qua. Số lượng vụ cháy xảy ra ngày một cao dù mùa cháy mới bắt đầu (thường diễn ra từ tháng 8-10). Trung tâm nghiên cứu không gian (INPE) của Brazil ghi nhận chỉ riêng trong năm 2019 đã có 9.000 vụ cháy, trong đó trận cháy rừng lần này là lớn nhất, kéo dài hơn 3 tuần mới được phát hiện nhờ hình ảnh vệ tinh. Hôm 19/8, một trận cúp điện kéo dài khoảng một giờ đã xảy ra ở Sao Paulo (Brazil). Nguyên nhân do ảnh hưởng từ vụ cháy rừng ở bang Amazonas và Rondonia, những nơi cách đó gần 3.000 km.  

Ảnh: Washington Post 

Nguyên nhân của các vụ cháy rừng Amazon bắt nguồn từ việc đốt phát quang đất rừng. Sau khi khai thác gỗ, các nhà đầu tư sẽ đốt bỏ các cây cỏ còn lại với hi vọng có thể bán cho nông dân và những người chăn nuôi. Bên cạnh đó, khu vực có rừng Amazon cũng đã bước vào mùa khô được nhiều tháng. Đây cũng là thời điểm các đám cháy rất dễ bùng phát vượt tầm kiểm soát.

Ảnh: The Guardian 

Cháy rừng Amazon ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học sợ rằng nếu tình trạng cháy rừng tại Amazon vẫn cứ tiếp diễn, toàn bộ khu vực này sẽ bước vào giai đoạn biến đổi từ rừng nhiệt đới thành rừng xavan (chỉ gồm cỏ, cây bụi và rất ít cây lớn). Và nếu như tỉ lệ cháy rừng cứ ngày một tăng, khoảng 20 tỉ tấn carbon dioxide sẽ bị thải vào không khí, khiến cho toàn nhân loại khó có thể ứng phó được với sự biến đổi khí hậu trên toàn trái đất, ảnh hưởng nghiêm trọng và đe dọa đến cuộc sống loài người.

Lâm An/dulichvietnam.com.vn