Hiện nay, tăng trưởng xanh đang được nhiều quốc gia trên thế giới xác định là trọng tâm chiến lược cho phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo phát triển bền vững. Đây cũng là mục tiêu phát triển của nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh tế, xã hội, môi trưởng, công nghiệp, thương mại, du lịch… tương ứng hình thành các loại hình như kinh tế xanh, công nghệ xanh, tiêu dùng xanh, du lịch xanh…

Theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), “Tăng trưởng xanh là định hướng mới thúc đẩy kinh tế phát triển theo những mô hình tiêu thụ và sản xuất bền vững, nhằm đảm bảo nguồn vốn tự nhiên, tiếp tục cung cấp những nguồn lực và dịch vụ sinh thái mà đời sống con người phụ thuộc vào đó cho thế hệ hiện thời cũng như cho thế hệ mai sau”.

Du lịch là một ngành công nghiệp không khói, tuy nhiên với đặc thù là ngành tổng hợp, những tác động của nó đối với nền kinh tế, văn hóa- xã hội và môi trường là không nhỏ. Vì vậy vai trò của du lịch đóng góp vào tăng trưởng xanh cho nền kinh tế chung rất đáng kể.

Để hướng tới du lịch xanh, cần vượt qua những thách thức bao gồm: xả thải khí nhà kính và tiêu thụ năng lượng; tiêu thụ nước; quản lý rác thải; suy giảm đa dạng sinh học; quản lý hiệu quả di sản văn hóa và công trình; quy hoạch và quản lý nhà nước. 

Nhiều quốc gia trên thế giới đã thực hiện thành công và hiệu quả các giải pháp phát triển du lịch xanh, giải quyết các vấn đề thách thức, hướng tới phát triển du lịch xanh. Có thể nói, đây là xu hướng tất yếu của phát triển du lịch trong tương lai. 

Maldives- mô hình du lịch xanh được đánh giá cao trên thế giới

Trên thế giới, đã có những mô hình rất thành công trong việc thực hành mô hình du lịch xanh. Có thể kể đến quần đảo Maldives, một đảo quốc ở Ấn Độ Dương. Hiện tại, Maldives đang nỗ lực thay thế nguồn cung cấp năng lượng điện hóa thạch bằng các nguồn năng lượng tái tạo để giảm lượng khí thải carbon. Hiện nay, hầu hết các resort trên đảo đều sử dụng hệ thống lọc nước biển thành nước ngọt và hệ thống hứng, thu gom nước mưa, đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng nước ngọt trong ngành du lịch. Rác thải luôn được phân loại mọi nơi mọi lúc. Chất thải hữu cơ được ủ làm phân bón cho vườn rau trên đảo. Giấy được đốt và rác thải nhựa được ép ra để tái chế. Rác thải thủy tinh được nghiền ra để trộn trong xi măng xây dựng…

Còn ở Việt Nam, khái niệm Du lịch xanh mới chỉ được quan tâm những năm gần đây. Trong cuộc hội thảo đánh giá môi trường chiến lược của Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Viện Nghiên cứu phát triển du lịch tổ chức nhằm đánh giá hiện trạng phát triển du lịch từ năm 2011 đến nay, xây dựng kịch bản phát triển du lịch và các giải pháp phát triển du lịch đến năm 2030 trên toàn lãnh thổ Việt Nam, Chính phủ đã đặt trọng tâm phát triển du lịch theo hướng bền vững, theo hướng “xanh hóa”, các chính sách, chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển du lịch tại Việt Nam đều đi theo định hướng này. 

GS.TS Nguyễn Văn Đính- Chủ tịch Hội đồng khoa học và đào tạo (Hiệp hội DLVN) cho rằng: “Việt Nam có tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa nhân văn rất phong phú, đa dạng. Đó là điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch xanh. Mặt khác, Việt Nam cũng là một quốc gia chịu ảnh hưởng lớn của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Do vậy, chúng ta càng cần phải phát triển du lịch xanh, góp phần phát triển một nền kinh tế xanh bền vững.”

TS Nguyễn Anh Tuấn- Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch

Còn theo TS Nguyễn Anh Tuấn- Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, hiện nay, các doanh nghiệp trong ngành du lịch Việt Nam chủ yếu  là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nên việc áp dụng tăng trưởng xanh trong xây dựng sản phẩm và dịch vụ cũng là một lợi thế. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ được đánh giá là có thể áp dụng các sáng kiến, có thể đổi mới nhanh và hiệu quả hơn bởi tính linh động, nhạy bén của doanh nghiệp. 

Tóm lại, phát triển du lịch xanh là xu thế tất yếu cho ngành du lịch Việt Nam, là một hướng đi khả thi để giải quyết bài toán phát triển du lịch bền vững trong bối cảnh lượng khách “đổ về” ngày càng nhiều tại các địa điểm tham quan./.

Phạm Dương/ Vietnam Journey