Mỗi khi có thời gian rảnh, Đội văn nghệ thôn Đồng Qua, xã Liêm Phú, huyện Văn Bàn lại tranh thủ tập luyện trong sắc váy chàm truyền thống của người Tày. Thành viên trong Đội già có, trẻ có, ai nấy đều say sưa hòa mình vào từng điệu múa được xây dựng theo chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước, ước mong cuộc sống đổi mới, ấm no. 

Chị La Khánh Ly, một thành viên trong Đội chia sẻ: "Một phần là từ sự hứng thú của mình, do mình có nhu cầu, muốn giao lưu văn hóa văn nghệ để nâng cao đời sống tinh thần, trau dồi, học hỏi kinh nghiệm của ông bà truyền lại cho con cháu, cũng là để phát huy truyền thống dân tộc".

Múa xòe dân tộc Tày tại Lễ hội mùa đông Bắc Hà năm 2020

Ngoài Đồng Qua, tất cả các thôn, bản khác của xã Liêm Phú đều có Đội văn nghệ riêng, mỗi Đội ít nhất 16 thành viên. Phong trào văn hóa, văn nghệ còn phát triển rộng khắp trong toàn tỉnh, đến nay ở Lào Cai có tổng cộng hơn 1.000 đội, câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ. Chính những người già, nghệ nhân dân gian là nhân tố quan trọng trong truyền tải, hướng dẫn phát huy các giá trị truyền thống của địa phương cho thế hệ trẻ. 

Nghệ nhân Lâm Văn Lù, xã Tà Chải, huyện Bắc Hà cho biết: "Anh em chúng tôi rất thích, cũng luôn luôn nhắc là không được bỏ, phải phát triển văn hóa, văn nghệ nó. Nhất là con cháu sau này lớn lên thì phải truyền dạy cho chúng, nếu để mất đi thì sẽ mất tất cả, rất là phí".

Thống kê cho thấy, tại Lào Cai có hơn 50 di tích văn hóa được xếp hạng di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh; hơn 30 lễ hội được duy trì và phục dựng; gần 30 lớp truyền dạy chữ Nôm Dao; 19 nghệ nhân dân gian được công nhận. Lào Cai còn là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa, với 37 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, 2 di sản đại diện nhân loại.

Người Mông Lào Cai múa khèn và múa sênh tiền

Trong công tác bảo tồn văn hóa, chương trình “Mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc, mỗi vùng có đặc sản trở thành hàng hóa” cũng góp phần hình thành nên nhiều thương hiệu văn hóa của các địa phương trong tỉnh, trong đó có những sản phẩm mang giá trị cao về du lịch, mở ra cơ hội sinh kế, xóa đói giảm nghèo cho người dân. 

Mới đây nhất, Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai đã có hẳn một Nghị quyết về hỗ trợ phát triển du lịch, trong đó có các chính sách thúc đẩy bảo tồn, phát huy văn hóa như hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng; hỗ trợ câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian tại các điểm du lịch.

Theo ông Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, đầu tư văn hóa chính là đầu tư cho con người, nên xã hội càng phát triển thì càng phải quan tâm đầu tư xứng đáng, ở cấp độ cao hơn, phù hợp với thực tiễn mới có điều kiện tôn vinh những giá trị nhân văn.

Ông Thắng nói: "Trong bối cảnh hiện nay chúng ta cần có cách tiếp cận mới đối với văn hóa. Đó là phải làm thế nào để đổi mới, phát huy giá trị của văn hóa, gắn với nhịp sống đương đại, chứ không phải văn hóa chỉ bảo tồn, đóng gói để đấy mà văn hóa cần tỏa sáng, thông qua các hoạt động hợp tác quốc tế, liên kết phát triển kinh tế, xây dựng các sản phẩm như OCOP".

Trên con đường hội nhập và phát triển, việc giữ được những nét văn hóa truyền thống đặc trưng là vô cùng quan trọng, ngoài góp phần xây dựng đời sống tinh thần, khẳng định vị trí, vai trò của các dân tộc trên địa bàn Lào Cai, văn hóa còn giúp tăng cường tình đoàn kết để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chính trị, giữ gìn ổn định trật tự xã hội, bình yên nơi biên giới.

An Kiên - Thùy Anh / VOV Tây Bắc