Đã từ bao nhiêu năm nay, hương vị Thu Hà Nội không chỉ có hương cốm làng Vòng, không chỉ có hương hoa sữa ngào ngạt đêm đêm trên đường phố Quang Trung, Nguyễn Du đã đi vào thơ ca, nhạc họa, mà hình ảnh và âm thanh của những quả sấu chín rơi rụng, lăn dài trên hè phố cũng là một nét riêng mà không đâu có được.

Không khó để bắt gặp những quả sấu chín vàng rộm đã được gọt vỏ, rồi cắt theo kiểu hình xoáy trôn ốc sát vào tận hạt ở khắp các con phố nhỏ. Trái sấu chín quả là hấp dẫn bởi mùi thơm nhẹ nhàng đặc trưng. Vị của nó thì cũng như luôn muốn “bỏ bùa” người thưởng thức, bởi ai đã ăn một quả rồi lại muốn ăn tiếp quả thứ hai, thứ ba... vì ngon vô cùng! Nếu sấu xanh sẽ có vị chua đến ghê răng, thì khi đã chín những quả sấu có vị ngọt nhẹ, pha lẫn một chút chua thanh dìu dịu.

Thực ra món sấu chín không chỉ cánh các chị em phụ nữ thích, mà lứa tuổi học trò luôn coi món quà vặt này làm khoái khẩu. Nhiều em cha mẹ cho tiền đi học để ăn sáng, để tiêu vặt thì luôn dành ra dăm mười ngàn đồng để mua sấu chín ăn. Sấu chín hấp dẫn là vậy nhưng giá cũng không đắt, chỉ từ 2-3 ngàn đồng 1 quả, tùy theo to, nhỏ. Cũng có người bán theo cân, nghĩa là khách muốn mua một vài lạng, cho tới nhiều hơn cũng được. Nếu mua theo kiểu cân thì một kg sấu chín có giá chừng 70-100 ngàn đồng. 

Những người phụ nữ bán món quà ăn vặt là món sấu chín thường lấy công làm lãi, khi hàng ngày họ lên chợ đầu mối Long Biên cất buôn, sau đó mang về phân loại, gọt vỏ, chuẩn bị muối ớt rồi lang thang trên các con phố để bán. Hà Nội vào Thu có rất đông những người từ tỉnh lẻ lên mưu sinh kiếm tiền bằng công việc bán sấu chín. Công việc vất vả, khi phải lang thang khắp nẻo phố phường, từ sáng tới tối muộn, nhưng bù lại mức thu nhập của họ cũng kha khá, nghĩa là người ít cũng kiếm được vài trăm ngàn đồng, còn người buôn tài bán giỏi có thể kiếm ba, bốn trăm ngàn đồng cũng không phải là hiếm.

Nhiều lần dạo gót bên Hồ Gươm, ngước nhìn những hàng cây sấu già bên hè phố chỉ có loáng thoáng những quả sấu chín còn sót lại khi mà mùa Hè người ta khai thác không hết, thấy quá đông người bán sấu chín, và sấu chín được bán buôn ở chợ đầu mối quá nhiều, tôi đem “thắc mắc” giãi bày với một chị bán sấu chín, thì chị bảo: “Sấu chín mà tụi chị mua buôn mang đi bán lẻ này chỉ có một phần được thu hoạch từ các cây trên đường phố Hà Nội, còn được mang về từ Hòa Bình, Phú Thọ, Sơn La, Bắc Giang...”. Dẫu những quả sấu chín bán làm quà vặt không hoàn toàn được hái trên chính những cây sấu trồng làm bóng mát có tuổi đời hàng trăm năm bên hè phố, nhưng dù nó được trồng ở đâu đi chăng nữa thì những quả sấu chín vàng rộm kia cũng luôn làm cho hương vị của mùa Thu Hà Nội thêm đủ đầy.

Thu Hà Nội luôn phải có sấu chín, bởi nếu không còn bóng dáng của những người bê mẹt sấu chín đi bán trên phố, cùng hương thơm của những quả sấu lẫn khuất vào trong gió heo may se lạnh thì mùa Thu sẽ bớt đi nét thi vị như vốn có của nó... Là khách du lịch phương xa, nếu có dịp tới Thủ đô Hà Nội vào mùa Thu, đừng quên thưởng thức món sấu chín chấm muối ớt bạn nhé. Chỉ một lần nếm thử thôi, chắc rằng bất cứ ai cũng mê hoặc, cũng nao lòng nhớ mãi...

Nguyễn Thị Loan/ baodulich.net.vn