Nhảy lửa là một nghi thức sinh hoạt văn hóa độc đáo và lâu đời của người Dao đầu bằng ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu và thường được tổ chức trong dịp nửa đầu tháng Giêng âm lịch hàng năm

Theo các cụ già, dân tộc Dao đầu bằng ở xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, lửa tượng trưng cho sự sống, ấm no, hạnh phúc và không thể thiếu trong đời sống của người Dao; đồng thời là dịp để người dân tạ ơn tổ tiên, cầu chúc cho mùa màng tươi tốt và cuộc sống no đủ

Nếu như trước đây tục nhảy lửa thường được tổ chức riêng trong từng gia đình, thì ngày nay đã được tổ chức rộng rãi trong các lễ hội lớn của địa phương để phục vụ khách du lịch

Lễ vật cúng thần linh, tổ tiên thường được làm đơn giản, là sản phẩm người dân nuôi, trồng được như: gà luộc, gạo, rượu, nước...

... người tham gia nhảy lửa được lựa chọn là những đàn ông khỏe mạnh và thầy cúng lập đàn mời gọi thần linh về chứng kiến, truyền cho sức mạnh

Trong tiếng trống dồn thúc giục và tiếng hò reo của những người chứng kiến, thầy cúng người Dao đầu bằng bắt đầu lễ tế, xin phép thần linh và đọc tên của những người tham gia nhảy lửa

Những người nhảy lửa sẽ lần lượt đốt hương dâng lên trình báo với tổ tiên và các vị thần linh

Trong làn hương khói mờ ảo, những người nhảy lửa thể hiện sức mạnh khi được tiếp sức

Người nhảy lửa (thường là 4 người trở lên) đứng mâm cúng nuốt từng lá bùa đang đốt cháy để làm phép nhập tâm

Họ bắt đầu nhảy múa xung quanh đống lửa hò hét trong tiếng trống thúc giục ngày một dồn dập hơn

Khi đống củi lửa cháy rụi có tro than nóng bỏng, những người tham gia nhảy lửa nhảy vào đống than hồng bằng chân trần và bắt đầu "tắm" lửa

Những người tham gia nhảy lửa sẽ lần lượt nhảy và dùng đôi tay trần bốc than hết lên không trung cho đến khi lửa tàn hẳn

Quần áo người tham gia nhảy lửa được dệt từ sợi cây rừng không bắt lửa, nên khi nhảy lửa không bắt cháy mà trang phục chỉ dính bụi, bẩn

Anh Tẩn A Lai, một người tham gia nhảy lửa ở xã Hồ Thầu cho biết, do trước khi tham gia nhảy lửa phải kiêng sạch sẽ, đặc biệt phải kiêng ở gần phụ nữ ít nhất 3 ngày thì tổ tiên, thần linh mới ban cho sức mạnh và lòng dũng cảm

Sau khi nhảy lửa xong, sự tự tin và lòng dũng cảm của người tham gia sẽ được tăng lên gấp bội...

...đây cũng là một trong các tiêu chí của các cô gái người Dao đầu bằng khi lựa chọn để lấy làm chồng

Khắc Kiên, Ngọc Thắng/VOV Tây Bắc