Văn hóa

Trăn trở bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp

07:10 - 02/03/2020
Việc Đề án bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp được thông qua đã mở ra hy vọng cho bao nhiêu lớp nghệ nhân.

Ngày 27/2, “Ðề án bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp” (phường Tương Bình Hiệp, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) đã được phê duyệt. Từ đây, nghề sơn mài Tương Bình Hiệp - Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia - nơi lưu giữ các giá trị văn hóa quý báu trước nguy cơ mai một do quá trình đô thị hóa cũng đã được thắp lên hy vọng được bảo tồn và phát triển.

nghe son mai tuong binh hiep: di san can duoc bao ton va phat trien hinh 1Ông Trương Quang Tịnh giới thiệu những bức tranh sơn mài hàng chục năm tuổi

Sản phẩm sơn mài Tương Bình Hiệp ở Bình Dương vốn nức tiếng cả nước bởi chất lượng, sự tinh xảo, nhẹ nhàng mang đậm phong cách Á Đông. Theo các nghệ nhân thì thời kỳ vàng son nhất của làng nghề là vào khoảng thập niên 1980 - 1990 khi mà sản phẩm được tặng thưởng nhiều huy chương trong nước; được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng như: Đức, Pháp, Canada, Nhật Bản... Với việc thành lập hợp tác xã sơn mài có trên 160 xã viên, hơn 700 hộ dân, nghề sơn mài không chỉ mang lại nguồn thu nhập chính cho người dân mà còn tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động từ các nơi khác đến.

nghe son mai tuong binh hiep: di san can duoc bao ton va phat trien hinh 2Nghệ nhân ưu tú Lê Bá Linh giới thiệu sản phẩm sơn mài đang được ưu chuộng

Đó là thời vàng son, còn nay nghề sơn mài ở Tương Bình Hiệp đang dần mai một bởi cơ chế thị trường. Nhiều hộ gia đình phải bỏ nghề, một số cơ sở sản xuất lớn không thể duy trì sản xuất do không có nguồn vốn đầu tư dài hạn và đang đứng trước nguy cơ phá sản. Từ hàng trăm cơ sở, doanh nghiệp sản xuất, đến nay Tương Bình Hiệp chỉ còn khoảng vài chục cơ sở.

Nghệ nhân ưu tú Lê Bá Linh trăn trở: “Những người học nghề không còn, trường Trung cấp Mỹ Thuật-Văn hóa Bình Dương tuyển sinh không có người học về khoa sơn mài. Đó là nỗi buồn lớn đối với ngành sơn mài, ngành mỹ thuật của Thủ Dầu Một nói chung của Tương Bình Hiệp nói riêng. Lương đủ sống với tình hình kinh tế phát triển sẽ có đội ngũ kế thừa, nếu không sẽ khó giữ”.

nghe son mai tuong binh hiep: di san can duoc bao ton va phat trien hinh 3Khách du lịch đến xem các công đoạn làm ra các sản phẩm sơn mài

Làm sao để làng nghề không bị mai một, người dân có thể sống được với nghề đang là nỗi băn khoăn của lớp nghệ nhân lớn tuổi. Ông Trương Quang Tịnh, chủ cơ sở sơn mài Định Hòa cho rằng, “chìa khóa” để giúp nghề sơn mài tiếp tục tồn tại và phát triển chính là giải quyết được bài toán về kinh tế: "Nâng cao giá trị của nghề sơn mài, cũng như sản phẩm sơn mài để người ta biết đến đây là bản sắc đặc biệt của Bình Dương, từ đó mới có thêm nhiều thị trường tiêu thụ. Đồng thời, phải giáo dục các em học sinh, nhất là cấp trung học, để các em có tình yêu với sơn mài thì mới có động lực ghi danh vào học khóa sơn mài, hoặc trường Trung cấp Văn hóa - Mỹ thuật Bình Dương". 

Để vực dậy làng nghề truyền thống, Bình Dương đã lập hồ sơ xin công nhận nghề sơn mài Tương Bình Hiệp là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia và đến năm 2016, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chính thức công nhận. 

nghe son mai tuong binh hiep: di san can duoc bao ton va phat trien hinh 4Giới thiệu các sản phẩm sơn mài

Cũng thời điểm tỉnh Bình Dương bắt đầu xây dựng "Ðề án bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp” do các sở, ngành trong tỉnh thực hiện. Thế nhưng đề án vẫn không được thực hiện do "quả bóng" trách nhiệm được đá đi đá lại. Đến tháng 5/2017, UBND tỉnh Bình Dương tiếp tục giao thành phố Thủ Dầu Một phối hợp nghiên cứu “Ðề án bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp”. 

nghe son mai tuong binh hiep: di san can duoc bao ton va phat trien hinh 5Khách tham quan cơ sở sản xuất sơn mài Tư Bốn trải nghiệm cách làm ra sản phẩm

Theo đó, đề án sẽ tập trung vào xây dựng tổng thể làng nghề, quy hoạch và xây dựng khu sản xuất tập trung cho các doanh nghiệp sơn mài để bảo đảm về vấn đề môi trường, xây dựng nơi trưng bày sản phẩm chung cho làng nghề. Đồng thời kết hợp xây dựng các tour du lịch tham quan, giới thiệu sản phẩm của làng nghề sơn mài tỉnh Bình Dương với bạn bè trong và ngoài nước. 

Ông Trần Sỹ Nam, Phó Chủ tịch UBND thành phố Thủ Dầu Một cho biết: "Ngày 27/2, đề án đã được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt và địa phương bắt tay vào ngay trong việc nỗ lực để lưu giữ, phát triển nghề sơn mài. Đào tạo nguồn nhân lực sẽ phối hợp với Hiệp hội sơn mài Bình Dương, trường Trung cấp Mỹ Thuật Văn hóa Bình Dương để tiến hành tham gia đào tạo lại thợ nghề trong khu vực này để duy trì và bảo tồn. Mời các nghệ nhân lập tiểu sử làng sơn mài Tương Bình Hiệp sự hình thành và phát triển làng sơn mài để lớp trẻ thấy ý nghĩa và tầm trọng của nghề sơn mài”.

Việc Đề án bảo tồn và phát triển làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp được thông qua đã mở ra hy vọng cho nhiều lớp nghệ nhân. Trước những “sóng gió” của làng nghề, tất cả mong muốn chính quyền địa phương nhanh chóng triển khai thực hiện đề án một cách nghiêm tục để khôi phục làng nghề trước nguy cơ mai một./.

Theo VOV.VN

Tỉnh thành Bình Dương

Bình Dương
Bình Dương là một điểm hẹn dừng chân đầy thú vị dành cho những cuộc hành trình khám phá vùng đất miền Đông Nam Bộ.

Điểm đến Bình Dương Xem thêm

Hồ Bình An
Một không gian yên bình đối lập với cuộc sống thành thị náo nhiệt, đúng như cái tên: Bình An.
Chùa Hội Khánh
Ngôi chùa cổ nhất Bình Dương, nổi tiếng với bức tượng Phật nằm trên mái dài nhất châu Á.
Tận thấy khu mộ cổ bị lãng quên của người giàu nhất Thủ Dầu Một xưa
Trên ngọn đồi thấp thuộc phường Hiệp Thành, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương có một khu lăng mộ cổ quy mô lớn. Do các tư liệu lịch...
Bên trong lò sản xuất lu thủ công cổ nhất ở Bình Dương
Lò lu Đại Hưng có lịch sử gần 160 năm tuổi, là nơi sản xuất và bảo tồn nghề gốm truyền thống. Nơi đây, mỗi ngày, hàng trăm chiếc...
Bảo tàng Dược học cổ truyền độc đáo tại Bình Dương
Bảo tàng Dược học cổ truyền Việt Nam (hay còn gọi là Bảo tàng Fito Museum) là nơi trưng bày, lưu giữ hàng ngàn hiện vật về y học...
Kiệt tác thiên nhiên ‘độc nhất vô nhị’ ở ngôi đình cổ trên đất Thủ
Ở Bình Dương có một ngôi đình cổ 200 tuổi mang tên đình Tân An, cũng có tên gọi khác là đình Bến Thế. Ngôi đình này gây sức hút,...
Tuyến đường bản đồ biển đảo bằng chất liệu gốm ở Bình Dương
Mỗi du khách có dịp đến Bình Dương đều không muốn bỏ lỡ cơ hội khám phá “đường bản đồ” (xã Thạnh Hội, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình...
Những ngôi nhà cổ độc đáo trên đất Bình Dương
Bên cạnh những khu, điểm đến du lịch mới lạ, hấp dẫn, Bình Dương còn có những ngôi nhà cổ tồn tại hàng trăm năm. Đây cũng chính...
Chùa Châu Thới - cổ tự xứ Bình Dương
Chùa Châu Thới không chỉ là một ngôi chùa cổ ghi dấu sự hình thành và phát triển Phật giáo Bắc tông ở vùng Đông Nam Bộ, mà còn là...

Ẩm thực Bình Dương Xem thêm

Về Bình Dương nếm thử món bánh bèo bì hơn 100 năm tuổi
Quán bánh bèo gần chợ Búng từng là nơi lui tới của nhiều nghệ sĩ cải lương tài danh hay các đại gia từ Chợ Lớn (TP. Hồ Chí...

Trải nghiệm Bình Dương Xem thêm

Trải nghiệm làng tre 1.500 bụi mát rượi khiến nắng nóng cũng “chào thua”
Cây tre gắn bó với đời sống của người dân Việt Nam hàng nghìn năm qua, giới trẻ ngày nay ít thấy và biết đến vật dụng bằng tre...
Sắc hoa vàng tháng Tư quyến rũ trên những con đường ở Bình Dương
Những ngày đầu tháng 4, dọc các con đường tại Bình Dương sắc vàng rực rỡ và những bông hoa bọ cạp vàng (muồng hoàng yến) tạo ra...
"Xõa" hết mình ở khu du lịch sinh thái Thủy Châu
Chỉ cách TP Hồ Chí Minh khoảng 20km, khu du lịch sinh thái Thủy Châu hiện là điểm du lịch hấp dẫn giới trẻ.

Cẩm nang du lịch Bình Dương Xem thêm

Du lịch xanh tại "thánh địa công nghiệp" Bình Dương - Tại sao không?
Bình Dương được biết đến là một trong những địa phương có ngành kinh tế phát triển mạnh mẽ, là nơi tập trung nhiều cụm khu công...
"Điểm mặt" 5 khu du lịch xanh ở Đông Nam Bộ
Không chỉ là vùng trọng điểm kinh tế, Đông Nam Bộ còn có rất nhiều khu du lịch xanh, thuận lợi phát triển ngành "kinh tế không...