Về làng Giáp Nhất ở thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định, ngày hôm nay, đâu đó vẫn còn giữ được dáng dấp một vẻ thôn quê vùng đồng bằng Bắc Bộ, dù cuộc sống hiện đại đã làm thay da đổi thịt từng đường làng ngõ xóm. 

Nhiều căn nhà xây khang trang hòa nhịp với lối sống mới. Thế nhưng, ngôi nhà có hiện đại và tiện nghi đến đâu thì với người Việt, ban thờ gia tiên vẫn được thiết kế theo nếp xưa. Hình ảnh các cụ mặc trang phục truyền thống, dù không thường xuyên mà chỉ vào một số ngày đặc biệt trong năm, vẫn là nét đẹp trong nếp sống của người Việt.

Và chiếc khăn xếp – một phần trong thể thiếu trong trang phục truyền thống ấy, vẫn được người làng Giáp Nhất gìn giữ và truyền nghề cho con cháu đến tận hôm nay.

Người làng Giáp Nhất không ai còn nhớ nghề này có từ bao giờ và ai là tổ nghề. Cứ cha truyền con nối, thế hệ này tiếp nối thế hệ kia mà cái nghề độc đáo này vẫn được kế tục đến bây giờ. Cách làm khăn xếp hiện nay cơ bản vẫn được làm thủ công. 

Xưa, khăn xếp chỉ có 2 loại: khăn nam và khăn nữ. Khăn nam thì làm 7 nếp và khăn nữ là 9 nếp. Nay, có đến 30 nếp, 50, 70 thậm chí là cả 100 nếp tùy theo yêu cầu của khách hàng.

Trước kia, khăn chủ yếu là màu đen để đi trẩy hội, khăn vàng và đỏ dùng khi mừng thọ. Bây giờ, khăn có đủ các loại màu, nhiều kiểu trang trí, dành cho mọi lứa tuổi.

Chiếc khăn xếp do người làng Giáp Nhất làm ngày nay đã phát triển đa dạng mẫu mã đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Trước kia, các cụ trong làng chỉ làm duy nhất khăn xếp màu đen, nay đã có nhiều màu sắc, kiểu dáng. Ngoài khăn đội bình thường còn có các loại dung cho tế, lễ và biểu diễn nghệ thuật, khăn đội của cô dâu, khăn mừng thọ. Giữa cả trăm loại khăn xếp phong phú hiện nay thì sản phẩm vẫn có những nét đặc trưng cho từng vùng miền.

Mời quý vị xem các chương trình Làng nghề Việt đã phát sóng tại đây./.