Tin tức

Mái nhà đá đen, nét đẹp kiến trúc truyền thống của đồng bào Thái Trắng Mường Lay, Điện Biên

17:18 - 25/09/2019
Đến với Thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên hiện nay, điều dễ nhận thấy nhất chính là những nếp nhà sàn truyền thống lợp bằng đá Granite nằm san sát, soi bóng xuống lòng hồ thủy điện Sơn La. Đây cũng là một trong những nét đẹp văn hóa, nét đẹp kiến trúc truyền thống từ nhiều đời nay vẫn đang được cộng đồng người Thái Trắng tại Mường Lay bảo tồn, giữ gìn.

Những phiến đá trước khi sử dụng lợp mái sẽ được cắt thành hình vuông, theo một kích thước nhất định, thường là 20x20cm, hoặc 30x30cm

Mường Lay (tỉnh Điện Biên) là thị xã có diện tích bé nhất cả nước với địa giới hành chính gồm 2 phường, 1 xã, nằm gọn trong một thung lũng dài, hẹp, ngã ba giao cắt của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Nơi đây từ lâu được coi là thủ phủ, trung tâm văn hóa của người Thái trắng Điện Biên. Giữa năm 2010, hàng nghìn hộ dân nơi đây đã hoàn thành xong cuộc di dân cuối cùng, nhường đất ở cũ cho Thủy điện Sơn La. Công cuộc kiến thiết lại thị xã từ đây cũng nhanh chóng được hoàn thành.

Cùng với những công trình hiện đại của nhà nước, những nếp nhà sàn truyền thống của người Thái Trắng được xây dựng lại, nhưng vẫn giữ nguyên kiểu kiến trúc cổ xưa, tạo nên những dãy “phố nhà sàn” tựa lưng vào núi, in bóng xuống lòng hồ thủy điện Sơn La. Khi bình minh lên, những mái nhà sàn lợp đá đen ẩn hiện trong làn sương sớm, khiến “thị xã hẹp trong một tầm tiếng gọi” lại hiện lên đẹp như tranh thủy mặc.

Khi bình minh lên, những mái nhà sàn lợp đá đen ẩn hiện trong làn sương sớm, khiến “thị xã hẹp trong một tầm tiếng gọi” lại hiện lên đẹp như tranh thủy mặc

Ông Sìn Văn Tăn, 62 tuổi, người dân thị xã Mường Lay cho biết, việc sử dụng đá Granite lợp mái nhà sàn có nguồn gốc từ thời vua Thái - Đèo Văn Long. Vào khoảng cuối thế kỷ 19, khi được sự hỗ trợ của Pháp, Đèo Văn Long lên nắm quyền cai trị thay cha, ra sức vơ vét của cải, buôn bán thuốc phiện, lâm thổ sản, hàng hoá, tổ chức những đoàn thuyền lớn lấy sông Đà làm tuyến giao thông chính giao thương với vùng đồng bằng sông Hồng, trở thành người giàu có nhất vùng. Để có đá sử dụng lợp mái cho khu dinh thự hai tầng, sàn làm bằng gỗ, tường xây gạch đỏ trên diện tích hơn 1 héc ta của mình, Đèo Văn Long đã bắt trai tráng, thanh niên trong vùng đi dọc bờ sông Đà, sông Nậm Na tìm những mỏ đá để khai thác. Từ đó nghề khai thác đá đen và việc sử dụng đá đen để lợp nhà trở nên phổ biến hơn vì những ưu điểm bền, đẹp của đá Granite.

"Từ ngày xưa, nơi Đèo Văn Long ở chỗ Đồi Cao cũ thì đã lợp đá này. Đá đen thì nó được lâu nhất, mấy đời rồi, từ ngày xưa người ta đã làm trước rồi, không nứt nẻ gì thì tôi mới thích. Mưa thì không bao giờ dột vào trong nhà đâu. Đá này lại rẻ hơn ngói đất nung, đa số thị xã bây giờ toàn lợp đá này hết" - ông Tăn nói. 

Nhà sàn lợp đá đen được xem là một trong những công trình kiến trúc văn hóa độc đáo của người Thái Trắng Mường Lay. Những phiến đá trước khi sử dụng lợp mái sẽ được cắt thành hình vuông, theo một kích thước nhất định, thường là 20x20cm, hoặc 30x30cm. Hai đỉnh hình vuông chéo nhau phải cắt đi để có thể ghép mí lên nhau, một đỉnh được đục lỗ nhỏ. Khi lợp, người ta sẽ xuyên thép qua lỗ rồi buộc vào xà. Để lợp đủ mái cho một ngôi nhà sàn gỗ 5 gian như vậy, sẽ phải cần đến ít nhất 4.000 viên đá xếp chéo, so le nhau như hình vảy cá.

Nhà sàn lợp đá đen được xem là một trong những công trình kiến trúc văn hóa độc đáo của người Thái Trắng Mường Lay

Ông Vàng Văn Thức, người dân bản Na Nát, phường Na Lay, thị xã Mường Lay cho biết, ngoài việc tính toán kỹ lưỡng để tránh các yếu tố về thời tiết và tạo tính thẩm mỹ, thì xếp đá như vậy cũng bắt nguồn từ cuộc sống gắn liền với sông nước của người dân nơi đây. Theo ý nghĩa tâm linh, nó còn tượng trưng cho vị thần cá, che chở và mang lại sự no ấm. Qua nhiều đời, cách lợp mái này vẫn được người Thái Trắng nơi đây gìn giữ và trở thành nét văn hóa đặc trưng khác biệt với văn hóa Thái ở các vùng miền khác.

"Đây là nét đẹp của dân tộc Thái Mường Lay, nét đẹp văn hóa này là không bỏ được thì gia đình nào gia đình nấy cũng phải cố gắng tu sửa, học hỏi làm thế nào để cho nó đẹp. Bây giờ mình cũng thế thôi, học hỏi và tiến lên dần dần để sau này cho bản làng, đường phố sáng sửa hơn và đẹp hơn" - ông Thức chia sẻ. 

Ngoài những ưu điểm tự nhiên như cách nhiệt, bền đẹp theo thời gian, việc sử dụng đá đen để lợp mái còn thể hiện tinh hoa trong nghệ thuật kiến trúc của cộng đồng dân tộc Thái Trắng nơi đây, lưu giữ lại những nét đẹp văn hóa truyền thống, tiêu biểu của dân tộc Thái trắng Mường Lay./.

                        Vũ Lợi/VOV Tây Bắc

Tin tức liên quan

Phiên chợ Vùng cao và những nét đặc trưng Tây Bắc
Phiên chợ Vùng cao và những nét đặc trưng Tây Bắc

17/03/2019

“Phiên chợ vùng cao” là hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội hoa Ban lần 6 do tỉnh Điện Biên tổ chức. Tham dự...

Hang động Huổi Cang, Huổi Đáp (Điện Biên) trở thành di tích quốc gia
Hang động Huổi Cang, Huổi Đáp (Điện Biên) trở thành di tích quốc gia

31/03/2019

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định về việc xếp hạng Di tích cấp quốc gia đối với quần thể di...

Đến Điện Biên để ngắm một trong những bức tranh lớn nhất thế giới về đề tài chiến tranh
Đến Điện Biên để ngắm một trong những bức tranh lớn nhất thế giới về đề tài chiến tranh

29/07/2022

Bức tranh Panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ đang đặt tại tầng 2 của Bảo tàng là một trong...

Khám phá vẻ đẹp hang động Chua Ta ở Điện Biên
Khám phá vẻ đẹp hang động Chua Ta ở Điện Biên

26/10/2021

Hang động Chua Ta ở bản Na Côm, xã Hẹ Muông, huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên) là hang động hội tụ nhiều vẻ...

Khách du lịch đến Điện Biên 6 tháng năm nay gần bằng cả năm 2021
Khách du lịch đến Điện Biên 6 tháng năm nay gần bằng cả năm 2021

16/07/2022

Cụ thể, trong 6 tháng đầu của năm nay, tỉnh Điện Biên đã đón hơn 331.000 lượt khách du lịch, đạt xấp xỉ cả...

Điện Biên: Lễ “Gạ Ma Thú” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia
Điện Biên: Lễ “Gạ Ma Thú” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia

13/06/2019

Sáng nay (13/6), Ủy ban Nhân dân huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên tổ chức lễ công bố và trao Chứng nhận di sản...

Trải nghiệm thời kỳ bao cấp tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ
Trải nghiệm thời kỳ bao cấp tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ

20/03/2019

Học và trải nghiệm lịch sử thời kỳ bao cấp, tem phiếu. Đây là một hoạt động rất độc đáo và bổ ích đang diễn...

Du lịch lịch sử Điện Biên hút khách dịp nghỉ lễ
Du lịch lịch sử Điện Biên hút khách dịp nghỉ lễ

01/05/2022

Trong 2 ngày đầu của kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 năm nay, lượng du khách đổ về các điểm di tích thành phần của Quần...

Điện Biên khai mạc hoạt động trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch
Điện Biên khai mạc hoạt động trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch

13/03/2022

Sáng 12/3, tại Trung tâm Giao lưu văn hóa và thông tin du lịch thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên đã...

Lễ hội Hoa Ban: Niềm tự hào của người dân Điện Biên
Lễ hội Hoa Ban: Niềm tự hào của người dân Điện Biên

10/03/2022

Cùng với Chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu, Lễ hội Hoa Ban từ lâu cũng đã trở...

Điện Biên sẵn sàng các điều kiện cho Lễ hội hoa Ban năm 2022
Điện Biên sẵn sàng các điều kiện cho Lễ hội hoa Ban năm 2022

09/03/2022

Công tác chuẩn bị cho Lễ hội hoa Ban năm 2022 đang được tỉnh Điện Biên gấp rút triển khai, sẵn sàng cho Lễ...

Điện Biên: Điều chỉnh quy mô Lễ hội Hoa Ban, dừng cuộc thi người đẹp
Điện Biên: Điều chỉnh quy mô Lễ hội Hoa Ban, dừng cuộc thi người đẹp

24/02/2022

Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, tỉnh Điện Biên vừa ban hành công văn điều chỉnh lại quy mô tổ chức Lễ...

Tỉnh thành Điện Biên

Điện Biên
Điện Biên có nhiều cảnh đẹp thiên nhiên kỳ thú trong vùng lòng chảo rộng lớn.

Điểm đến Điện Biên Xem thêm

Cực Tây - A Pa Chải
A Pa Chải là nơi đặt cột mốc lãnh thổ giữa 3 nước Việt Nam, Lào và Trung Quốc.
Di tích Điện Biên Phủ
Quần thể di tích này bao gồm những tên đất, tên núi, tên sông gắn liền với chiến dịch 56 ngày đêm lẫy lừng.
Hồ Pá Khoang
Hồ Pá Khoang như một viên ngọc bích điểm xuyến cho cảnh quan hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc điệp trùng, hiểm trở.
Cánh đồng Mường Thanh
Với diện tích hơn 140 km2, Mường Thanh xứng đáng được coi là “vựa lúa” của Tây Bắc.
Mường Lay
Mường Lay là một khúc ca mộng mơ, quyến rũ và ban sơ của núi rừng Tây Bắc.
Động Pa Thơm
Động Pa Thơm được bao bọc giữa khu rừng nguyên sinh rậm rạp, với thảm thực vật và sự đa dạng sinh học.
Động Xá Nhè
Động Xá Nhè được người dân tộc Mông địa phương gọi là Khó Xo (có nghĩa là hang thuốc nổ).
Động Khó Chua La
Khó Chua La, một kỳ quan mới lạ, kỳ thú còn nguyên vẻ đẹp nguyên sơ ở Điện Biên.
Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé
Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé sở hữu hệ động thực vật đa dạng vào bậc nhất Việt Nam.

Ẩm thực Điện Biên Xem thêm

Ngày Tết, thưởng thức bánh chưng đen của người Dao
Trải qua bao năm, cộng đồng dân tộc Dao ở Huổi Só đang gìn giữ, bảo lưu gần như vẹn nguyên những thiết chế bản làng, những tập...
18 món ăn dân tộc thu hút thực khách tới Điện Biên
Nền ẩm thực phong phú của các dân tộc ở Điện Biên làm mê đắm khách du lịch.

Trải nghiệm Điện Biên Xem thêm

Trải nghiệm cung đường chinh phục cột mốc số 0 nơi ngã ba biên giới
Cột mốc số 0 A Pa Chải nằm trên đỉnh Khoan La San (địa phận xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên), ở độ cao 1.864m so với...
Chiến trường Điện Biên Phủ thay đổi ra sao?
68 năm kể từ sau chiến thắng "Lừng lẫy năm Châu, chấn động địa cầu", Chiến trường Điện Biên Phủ đã có những đổi thay rõ nét....
Cực Tây A Pa Chải - Một tiếng gà gáy ba nước cùng nghe
Mọi người vẫn gọi Cực Tây A Pa Chải chính là nơi một con gà gáy cả ba nước cùng nghe tiếng.
Hoa Ban nở trắng núi rừng Điện Biên
Những ngày này, khắp núi rừng Điện Biên được phủ một màu trắng tinh khôi của Hoa Ban.
Hoa Dã quỳ nhuộm vàng núi rừng Điện Biên
Cứ mỗi độ đầu tháng 11 đến hết tháng 12, khi tiết trời chuyển mình sang giá lạnh thì cũng là lúc từng cánh hoa Dã quỳ nở rộ khắp...
Điện Biên rực rỡ mùa hoa ban
Những ngày cuối tháng 2, đi trên các con đường thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) ai cũng trầm trồ trước vẻ đẹp rực rỡ của...
A Pa Chải, nơi cực tây Tổ quốc, xa mà gần
Cột mốc ba cạnh phân chia ranh giới ba nước Việt Nam – Lào – Trung Quốc lung linh dưới nắng. Niềm xúc động và tự hào dân tộc trào...
Vẻ đẹp Tây Bắc qua sắc thu vàng
Đến với xứ sở Tây Bắc vào mùa nào cũng đẹp vì bốn mùa tiết trời mát mẻ, trong lành và hoa thơm trái ngọt. Mùa này, sắc vàng của...
Hoa ban nở trắng trời Điện Biên
Tháng 3 về, khắp các bản làng vùng cao Điện Biên ngập trong sắc trắng hoa ban như mời gọi du khách đến với Lễ hội Hoa Ban Điện...

Tin tức Điện Biên Xem thêm

Phiên chợ Vùng cao và những nét đặc trưng Tây Bắc
“Phiên chợ vùng cao” là hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội hoa Ban lần 6 do tỉnh Điện Biên tổ chức. Tham dự phiên chợ này, du khách...
Hang động Huổi Cang, Huổi Đáp (Điện Biên) trở thành di tích quốc gia
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định về việc xếp hạng Di tích cấp quốc gia đối với quần thể di tích danh thắng hang...
Đến Điện Biên để ngắm một trong những bức tranh lớn nhất thế giới về đề tài chiến tranh
Bức tranh Panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ đang đặt tại tầng 2 của Bảo tàng là một trong những bức tranh lớn...
Khám phá vẻ đẹp hang động Chua Ta ở Điện Biên
Hang động Chua Ta ở bản Na Côm, xã Hẹ Muông, huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên) là hang động hội tụ nhiều vẻ đẹp đa dạng của thiên...
Khách du lịch đến Điện Biên 6 tháng năm nay gần bằng cả năm 2021
Cụ thể, trong 6 tháng đầu của năm nay, tỉnh Điện Biên đã đón hơn 331.000 lượt khách du lịch, đạt xấp xỉ cả năm 2021 (lượng khách...
Điện Biên: Lễ “Gạ Ma Thú” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia
Sáng nay (13/6), Ủy ban Nhân dân huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên tổ chức lễ công bố và trao Chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể...
Trải nghiệm thời kỳ bao cấp tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ
Học và trải nghiệm lịch sử thời kỳ bao cấp, tem phiếu. Đây là một hoạt động rất độc đáo và bổ ích đang diễn ra tại Bảo tàng Chiến...
Du lịch lịch sử Điện Biên hút khách dịp nghỉ lễ
Trong 2 ngày đầu của kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 năm nay, lượng du khách đổ về các điểm di tích thành phần của Quần thể Chiến trường Điện...
Điện Biên khai mạc hoạt động trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch
Sáng 12/3, tại Trung tâm Giao lưu văn hóa và thông tin du lịch thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên đã diễn ra hoạt động trưng...

Khách sạn Điện Biên Xem thêm

Những khách sạn "ngon, bổ, rẻ" ở trung tâm thành phố Điện Biên
Tìm một nơi nghỉ ở Điện Biên không khó, bởi ở đây có khá nhiều điểm nằm ở trung tâm hợp túi tiền.