Tin tức

“Thức tỉnh” làng nghề truyền thống Bình Dương

16:22 - 21/08/2020
Hiện nay, sản phẩm từ nghề truyền thống chịu sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường và gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ, dẫn đến nguy cơ mai một. Do đó, Bình Dương đã và đang nỗ lực “thức tỉnh” làng nghề sau một thời gian dài “ngủ quên” bằng các việc làm thiết thực như: xây dựng làng nghề tập trung, phát triển du lịch gắn với làng nghề truyền thống… vừa lưu giữ vừa phát huy giá trị văn hóa.

Dù gặp khó khăn nhưng người làm nghề thớt cốt chày Phú Long vẫn cố gắng bám trụ

“Sóng gió”

“Ai về chợ Thủ bán hũ, bán ve, bán bộ đồ chè, bán cối đâm tiêu....”, là một câu vè được người dân đất Thủ (nay là Bình Dương) truyền tai nhau từ đời này sang đời khác. Câu vè gợi lại cho người nghe nhớ về một làng nghề truyền thống của Bình Dương, trong đó có nghề thớt cối chày Phú Long ở thành phố Thuận An. Nghề này gắn bó với người dân nơi đây xấp xỉ gần 1 thế kỷ. Thương hiệu Thớt cối chày Phú Long đã vươn xa ra thị trường các nước như Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản. Nổi tiếng một thời nhưng nghề này cũng đang đứng trước nguy cơ mai một.

Bà Lê Thị Hòa, chủ cơ sở sản xuất Phương Quang tâm sự, nối nghiệp cha nên gia đình quyết tâm lưu giữ, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Chỉ cách đây 5 năm, đặt chân đến làng nghề heo đất Lái Thiêu, ở thành phố Thuận An đã nghe tiếng chà nhám, hay phảng phất mùi sơn phủ lên các sản phẩm thì nay lại vắng lặng. Hàng trăm hộ dân từng chọn nghề này làm điểm tựa mưu sinh nay chỉ còn vài chục hộ. 

Theo các nghệ nhân làm heo đất, trước đây, mỗi hộ làm nghề thực hiện tất cả các công đoạn. Nhưng sau khi TP. Thuận An tiến hành di dời các cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư thì các hộ dân không còn tự nhào bột, đổ khung, nung heo. Thay vào đó, họ nhập heo thô từ thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương về để sơn, trang trí và bán lại cho thương lái. Công sức bỏ ra nhiều nhưng thu nhập không bao nhiêu khiến nhiều người đành phải bỏ nghề. 

Tô màu heo đất tại làng nghề heo đất Lái Thiêu 

Giữa trung tâm thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương có một làng nghề truyền thống được hình thành cách đây hơn 100 năm, đó là nghề làm guốc gỗ. Theo tài liệu thống kê trong địa chí Thủ Dầu Một, những năm 1901, nơi đây có trên 80 hộ dân sống bằng nghề làm guốc theo kiểu cha truyền con nối. Người làm nghề này tập trung đông nhất tại phường Phú Thọ, thành phố Thủ Dầu Một nên về sau nơi đây có hẳn một con đường mang tên “Xóm Guốc”.

Từ hàng chục hộ, nay chỉ còn vài hộ bám trụ với nghề ở "Xóm Guốc" 

Anh Nguyễn Văn Trung, một người làm guốc tại phường Phú Thọ cho biết, guốc làm từ các loại gỗ, qua nhiều công đoạn mới tạo ra được thành phẩm. Nhưng bây giờ guốc gỗ khó cạnh tranh với những chất liệu khác nên người theo nghề cũng gặp không ít khó khăn. Bởi vậy, “Xóm Guốc” nhộn nhịp, sôi động ngày nào chỉ còn vài gia đình giữ nghề. Cũng như các làng nghề khác, người làm nghề luôn phải thay đổi tư duy, đổi mới mẫu mã sản phẩm mới đáp ứng được nhu cầu thị hiếu.

Lưu giữ nghề truyền thống, người làm guốc gỗ phải luôn thay đổi mẫu mã 

Viết tiếp lịch sử làng nghề

Theo thống kê, Bình Dương hiện có 32 làng nghề và 9 nghề truyền thống. Các làng nghề truyền thống nổi tiếng khác ở Bình Dương như: gốm, sơn mài, chạm khắc, đan lát… có từ lâu đời và gắn với đặc trưng từng địa phương. Trong xu hướng phát triển theo cơ chế thị trường, nhiều làng nghề từng "vang bóng một thời" vẫn không bắt kịp thị hiếu, dần mất đi thị phần và cả sự quan tâm của người tiêu dùng.

Để bảo tồn, phát huy các làng nghề và nghề truyền thống, Bình Dương đã đưa ra các giải pháp, trong đó có việc xây dựng làng nghề tập trung cho nghề sơn mài Tương Bình Hiệp. Làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp được quy hoạch xây dựng với diện tích hơn 54.000m2 và sẽ đưa vào hoạt động năm 2023, gồm: khu sản xuất tập trung, khu trưng bày sản phẩm, nhà thờ Tổ, cổng chào làng nghề... Nơi đây được kỳ vọng sẽ tạo đà cho nghề truyền thống đã được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch công nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Nghệ nhân ưu tú Lê Bá Linh tâm sự, trước những “sóng gió” của nghề sơn mài Tương Bình Hiệp, mọi người vui mừng khi Bình Dương quy hoạch một khu riêng biệt cho làng nghề. Cùng với chính quyền, những nghệ nhân nghề sơn mài Tương Bình Hiệp sẽ nỗ lực đào tạo đội ngũ kế thừa để nghề này không mai một.

Du khách đến mua sản phẩm sơn mài Tương Bình Hiệp 

Hai năm gần đây, Bình Dương chú trọng phát triển du lịch gắn với làng nghề truyền thống. Đây được xem là bước đi đúng đắn, không chỉ mở rộng thị trường, mở ra nhiều cơ hội để thúc đẩy việc phát triển sản xuất các sản phẩm làng nghề truyền thống mà quan trọng hơn là còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong mỗi làng nghề ở Bình Dương.

Ông Nguyễn Đức Minh, Giám đốc Trung tâm xúc tiến du lịch Bình Dương cho biết, ngành du lịch Bình Dương đang phối hợp với các địa phương, cơ sở sản xuất tại các làng nghề xây dựng tour du lịch làng nghề. Du khách sẽ tham gia vào quy trình sản xuất để hiểu hơn về cách làm, giá trị của từng sản phẩm. Thông qua các hội chợ xúc tiến thương mại, trung tâm sẽ tiếp tục trưng bày giới thiệu sản phẩm làng nghề Bình Dương cho du khách, công chúng trong nước và quốc tế.

Du khách được trải nghiệm cách làm ra một sản phẩm sơn mài 

Song song đó, Bình Dương chủ trương phát triển làng nghề gắn với bảo vệ môi trường. Những làng nghề ít gây ô nhiễm như đan lát mây tre ở thị xã Tân Uyên, chạm khắc gỗ ở thành phố Thủ Dầu Một vẫn cho sản xuất, kinh doanh ở hộ gia đình. Còn làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường như gốm sứ, heo đất… thì một số khâu sản xuất phải di dời khỏi khu dân cư. Hướng tới, các địa phương ở Bình Dương có nghề truyền thống sẽ quy hoạch thành những khu riêng biệt để giải quyết "bài toán" ô nhiễm ở làng nghề. 

Bình Dương đang xây dựng các tour du lịch đến với làng nghề truyền thống 

Có thể thấy, trước những tác động của kinh tế thị trường, Bình Dương đã nỗ lực “đánh thức” làng nghề truyền thống để bắt kịp với xu thế. Việc làm này không chỉ lưu giữ giá trị văn hóa mà còn góp phần phát triển kinh tế-xã hội địa phương./.

Thiên Lý/VOV TPHCM 

Tin tức liên quan

Bộ dụng cụ dệt gỗ Phú Chánh của tỉnh Bình Dương là Bảo vật Quốc gia
Bộ dụng cụ dệt gỗ Phú Chánh của tỉnh Bình Dương là Bảo vật Quốc gia

24/11/2021

Ngày 23/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương đã tổ chức Lễ công bố Quyết định công nhận Bảo...

Bình Dương công bố bảo vật quốc gia và di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Bình Dương công bố bảo vật quốc gia và di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

23/11/2021

Ngày 23/11, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương tổ chức lễ công bố quyết định công nhận bảo vật...

Bình Dương cho phép quán ăn, nhà hàng được phép mở bán tại chỗ
Bình Dương cho phép quán ăn, nhà hàng được phép mở bán tại chỗ

23/10/2021

UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành công văn về việc thực hiện các biện pháp tạm thời thích ứng an toàn, linh...

Bình Dương vẫn tổ chức Đường hoa và Hội hoa Xuân Tân sửu
Bình Dương vẫn tổ chức Đường hoa và Hội hoa Xuân Tân sửu

06/02/2021

Ngày 5/2, ông Nguyễn Khoa Hải - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương cho biết, do tình...

Làng gốm ở Bình Dương làm "trâu vàng" mùa Tết
Làng gốm ở Bình Dương làm "trâu vàng" mùa Tết

15/01/2021

Để chuẩn bị đón Tết nguyên đán Tân Sửu năm 2021, người dân làng gốm ở đất Lái Thiêu (thành phố Thuận An, tỉnh...

Bình Dương có Trưởng ban Tuyên giáo mới
Bình Dương có Trưởng ban Tuyên giáo mới

04/12/2020

(VOVTV) - Sáng ngày 4/12, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 2 (mở rộng), Tỉnh ủy Bình Dương đã...

Phòng sanh “bất đắc dĩ” tại khu cách ly tập trung ở Bình Dương
Phòng sanh “bất đắc dĩ” tại khu cách ly tập trung ở Bình Dương

18/10/2020

Đón liền một lúc hơn 60 thai phụ, Bình Dương "bất đắc dĩ" phải lập phòng sanh ngay trong khu cách...

 Đồng chí Trần Văn Nam tiếp tục được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương khóa XI, nhiệm kỳ 2020-2025
Đồng chí Trần Văn Nam tiếp tục được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương khóa XI, nhiệm kỳ 2020-2025

15/10/2020

Sáng 15/10, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI,...

Bình Dương: Tiếp nối truyền thống cách mạng hào hùng của “miền Đông gian lao mà anh dũng”
Bình Dương: Tiếp nối truyền thống cách mạng hào hùng của “miền Đông gian lao mà anh dũng”

14/10/2020

Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung...

Khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025
Khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025

14/10/2020

Sáng 14/10, khai mạc trọng thể Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025....

“Thức tỉnh” làng nghề truyền thống Bình Dương
“Thức tỉnh” làng nghề truyền thống Bình Dương

21/08/2020

Hiện nay, sản phẩm từ nghề truyền thống chịu sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường và gặp nhiều khó...

Một thanh niên ở Bình Dương rơi từ lầu cao tử vong khi sắp hết hạn cách ly
Một thanh niên ở Bình Dương rơi từ lầu cao tử vong khi sắp hết hạn cách ly

11/08/2020

Hôm nay (11/8), lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bình Dương xác nhận, tại khu cách ly tập trung phòng chống dịch...

Tỉnh thành Bình Dương

Bình Dương
Bình Dương là một điểm hẹn dừng chân đầy thú vị dành cho những cuộc hành trình khám phá vùng đất miền Đông Nam Bộ.

Điểm đến Bình Dương Xem thêm

Hồ Bình An
Một không gian yên bình đối lập với cuộc sống thành thị náo nhiệt, đúng như cái tên: Bình An.
Chùa Hội Khánh
Ngôi chùa cổ nhất Bình Dương, nổi tiếng với bức tượng Phật nằm trên mái dài nhất châu Á.
Tận thấy khu mộ cổ bị lãng quên của người giàu nhất Thủ Dầu Một xưa
Trên ngọn đồi thấp thuộc phường Hiệp Thành, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương có một khu lăng mộ cổ quy mô lớn. Do các tư liệu lịch...
Bên trong lò sản xuất lu thủ công cổ nhất ở Bình Dương
Lò lu Đại Hưng có lịch sử gần 160 năm tuổi, là nơi sản xuất và bảo tồn nghề gốm truyền thống. Nơi đây, mỗi ngày, hàng trăm chiếc...
Bảo tàng Dược học cổ truyền độc đáo tại Bình Dương
Bảo tàng Dược học cổ truyền Việt Nam (hay còn gọi là Bảo tàng Fito Museum) là nơi trưng bày, lưu giữ hàng ngàn hiện vật về y học...
Kiệt tác thiên nhiên ‘độc nhất vô nhị’ ở ngôi đình cổ trên đất Thủ
Ở Bình Dương có một ngôi đình cổ 200 tuổi mang tên đình Tân An, cũng có tên gọi khác là đình Bến Thế. Ngôi đình này gây sức hút,...
Tuyến đường bản đồ biển đảo bằng chất liệu gốm ở Bình Dương
Mỗi du khách có dịp đến Bình Dương đều không muốn bỏ lỡ cơ hội khám phá “đường bản đồ” (xã Thạnh Hội, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình...
Những ngôi nhà cổ độc đáo trên đất Bình Dương
Bên cạnh những khu, điểm đến du lịch mới lạ, hấp dẫn, Bình Dương còn có những ngôi nhà cổ tồn tại hàng trăm năm. Đây cũng chính...
Chùa Châu Thới - cổ tự xứ Bình Dương
Chùa Châu Thới không chỉ là một ngôi chùa cổ ghi dấu sự hình thành và phát triển Phật giáo Bắc tông ở vùng Đông Nam Bộ, mà còn là...

Ẩm thực Bình Dương Xem thêm

Về Bình Dương nếm thử món bánh bèo bì hơn 100 năm tuổi
Quán bánh bèo gần chợ Búng từng là nơi lui tới của nhiều nghệ sĩ cải lương tài danh hay các đại gia từ Chợ Lớn (TP. Hồ Chí...

Trải nghiệm Bình Dương Xem thêm

Trải nghiệm làng tre 1.500 bụi mát rượi khiến nắng nóng cũng “chào thua”
Cây tre gắn bó với đời sống của người dân Việt Nam hàng nghìn năm qua, giới trẻ ngày nay ít thấy và biết đến vật dụng bằng tre...
Sắc hoa vàng tháng Tư quyến rũ trên những con đường ở Bình Dương
Những ngày đầu tháng 4, dọc các con đường tại Bình Dương sắc vàng rực rỡ và những bông hoa bọ cạp vàng (muồng hoàng yến) tạo ra...
"Xõa" hết mình ở khu du lịch sinh thái Thủy Châu
Chỉ cách TP Hồ Chí Minh khoảng 20km, khu du lịch sinh thái Thủy Châu hiện là điểm du lịch hấp dẫn giới trẻ.

Tin tức Bình Dương Xem thêm

Bộ dụng cụ dệt gỗ Phú Chánh của tỉnh Bình Dương là Bảo vật Quốc gia
Ngày 23/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương đã tổ chức Lễ công bố Quyết định công nhận Bảo vật Quốc gia đối với...
Bình Dương công bố bảo vật quốc gia và di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Ngày 23/11, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương tổ chức lễ công bố quyết định công nhận bảo vật quốc gia và danh mục...
Bình Dương cho phép quán ăn, nhà hàng được phép mở bán tại chỗ
UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành công văn về việc thực hiện các biện pháp tạm thời thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu...
Bình Dương vẫn tổ chức Đường hoa và Hội hoa Xuân Tân sửu
Ngày 5/2, ông Nguyễn Khoa Hải - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương cho biết, do tình hình dịch bệnh...
Làng gốm ở Bình Dương làm "trâu vàng" mùa Tết
Để chuẩn bị đón Tết nguyên đán Tân Sửu năm 2021, người dân làng gốm ở đất Lái Thiêu (thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương) đang...
Bình Dương có Trưởng ban Tuyên giáo mới
(VOVTV) - Sáng ngày 4/12, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 2 (mở rộng), Tỉnh ủy Bình Dương đã trao quyết định nhân...
Phòng sanh “bất đắc dĩ” tại khu cách ly tập trung ở Bình Dương
Đón liền một lúc hơn 60 thai phụ, Bình Dương "bất đắc dĩ" phải lập phòng sanh ngay trong khu cách ly.
 Đồng chí Trần Văn Nam tiếp tục được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương khóa XI, nhiệm kỳ 2020-2025
Sáng 15/10, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025...
Bình Dương: Tiếp nối truyền thống cách mạng hào hùng của “miền Đông gian lao mà anh dũng”
Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, đồng chí Võ...