Văn hóa

Đồng bào Ba Na tổ chức Lễ Tơ Mon

11:25 - 21/05/2019
Lễ Tơ Mon do đồng bào Ba Na (xã Tơ Tung, huyện K'Bang, tỉnh Gia Lai) thực hiện, nằm trong hoạt động tháng 5 "Hát về Người" tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.

Gia đình sẽ làm lễ cúng tổ tiên tại cây nêu 

Lễ Tơ Mon là kết nghĩa mẹ con, nhận con nuôi chính thức trong gia đình của dân tộc Ba Na.

Trước khi tổ chức lễ Tơ Mon, gia đình sẽ làm lễ cúng tổ tiên tại cây nêu để báo cho tổ tiên biết hôm nay là ngày lành tháng tốt, gia chủ làm lễ nhận con nuôi và kết nghĩa với buôn làng bạn mời tổ tiên hãy về chứng giám và phù hộ cho gia đình. Sau đó, gia đình cha (mẹ) nuôi đón gia đình nhà con nuôi từ ngoài cổng làng và dàn cồng chiêng sẽ nổi lên đón chào gia đình người con nuôi đến với buôn làng. Cha mẹ nhận con nuôi mang bầu nước đến chào đón và cùng nhau di chuyển về không gian nhà Rông để làm lễ.

Để tổ chức lễ Tơ Mon, gia chủ sẽ mời thầy cúng hoặc già làng cùng với đủ các vật lễ như: gà, heo, ghè rượu. Sau khi đọc lời cúng để cho các Yang và mọi người trong làng, đặc biệt là người thân của hai gia đình chứng giám lễ kết nghĩa, sau đó người con ngồi cung kính trước người mẹ (cha) nuôi để mời một ly rượu, một miếng thịt đưa cho mẹ và mẹ nuôi cũng có động tác tương tự để đáp lễ. Nếu không có ý kiến phản đối nào thì lễ Tơ Mon mẹ nhận con nuôi chính thức đã xong.

Người mẹ (cha) nuôi có trách nhiệm thương yêu bao bọc con nuôi như chính con ruột của họ và ngược lại con nuôi phải có trách nhiệm chăm sóc cha mẹ già cùng mọi công việc trong nhà như những người con ruột.

Về phía người mẹ, sau một thời gian thấy người con nuôi không quan tâm chăm sóc, hiểu thảo với mình và vô trách nhiệm với họ hàng bà con gần xa của gia đình thì người mẹ sẽ từ bỏ đứa con nuôi bằng cách trả lại lễ vật y như người con nuôi đã mang đến khi làm lễ nhận mẹ nuôi. 

Trong trường hợp đó, người con nuôi ấy sẽ phải sống trong sự coi thường của dân làng và gia đình, bị mất uy tín trước cộng đồng và đặc biệt gần như bị cô lập trong cộng đồng làng. Nhưng trên thực tế khi đã kết nghĩa làm cha (hoặc mẹ), anh (hoặc em) nuôi là có thêm một thành viên mới trong gia đình, thêm sức mạnh, thêm phúc đức, rất ít có trường hợp trả lại lễ và sống vô trách nhiệm với nhau.

Nếu người con nuôi thực hiện mọi nghĩa vụ tốt và yêu quý cha, mẹ nuôi mình thì khi cha hoặc mẹ nuôi mất đi, người con nuôi này được hưởng đầy đủ các quyền và thực hiện nghĩa vụ theo luật làng như người con ruột, ví dụ như chia đất, nhà và của quý trong nhà như cồng chiêng, ché... tùy thuộc vào hoàn cảnh điều kiện kinh tế của từng gia đình.

Trong hoàn cảnh các con ruột đi xa không phụng dưỡng cha mẹ già một thời gian dài (khoảng 2-3 năm trở lên) trong khi đó người con nuôi tận tụy với cha mẹ nuôi cũng như đi nuôi nhà mả và bỏ mả cho cha, mẹ nuôi của mình thì tất cả tài sản gần như là của người con nuôi toàn quyền quyết định theo luật làng. Trong khi đó, những người con ruột ở xa không đảm đương trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của mình thì chỉ được chia một phần nhỏ gia tài của cha mẹ để lại.

Sau phần Lễ, mọi người cùng nhau uống rượu cần và nhảy múa cùng tiếng cồng chiêng rộn ràng

Sau lễ Tơ Mon vài tháng, đến lượt người cha (hoặc mẹ) sẽ sắm lễ vật đãi lại đứa con kết nghĩa; thường thì lễ vật phải nhiều hơn lễ của con, ví như gia đình con giết heo thì họ mổ bò. Lúc này chỉ là nghi thức đãi ăn chứ không hành lễ. Kết thúc buổi giao hảo ấy, cha (mẹ) nuôi mà họ nhận kết nghĩa còn phải tặng vật quý làm kỷ niệm, thường thì cồng chiêng, hay ghè rượu, ruộng, rẫy, nhà... tùy vào điệu kiện của từng gia đình (không theo quy ước và bắt buộc).

Bao đời qua, người Ba Na kết nghĩa anh (chị) em, cha con, mẹ con với nhau vì nhiều lý do như để được thân mật hơn, hoặc để giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Lễ Tơ Mon mang đậm tính nhân văn cũng như phát huy tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau trong lúc hoạn nạn khó khăn, chia sẻ những niềm vui gia đình và cộng đồng.

Theo bvhttdl.gov.vn





Tỉnh thành Hà Nội

TP. Hà Nội
Sự đa dạng của Hà Nội là nguồn cảm hứng vô tận cho nhiều nghệ sỹ.

Điểm đến Hà Nội Xem thêm

Hồ Hoàn Kiếm
Hồ Gươm, trái tim của thủ đô văn hiến, là điểm đến không thể bỏ qua nếu bạn đến Hà Nội.
Cầu Long Biên
Cầu Long Biên là một trong những “chứng tích lịch sử”, một biểu tượng gắn liền với thủ đô Hà Nội.
Hồ Tây
Hồ Tây là lá phổi xanh, viên ngọc quý, món quà thiên nhiên ban tặng cho thủ đô Hà Nội.
Hoàng thành Thăng Long
Điểm đến yêu thích của những người đam mê lịch sử và khảo cổ khi tới Hà Nội.
Văn Miếu
Văn Miếu – Quốc Tử Giám cổ kính rêu phong là di tích lịch sử nổi tiếng của Hà Nội.
Khu di tích Cổ Loa
Thành Cổ Loa thu hút du khách bằng những câu chuyện văn hoá lịch sử đậm chất huyền thoại và cổ tích.
Hấp dẫn trekking rừng Ba Vì
Trekking xuyên Vườn Quốc gia Ba Vì, cung đường thú vị và đầy thách thức ngay cả với các phượt thủ.
Vãn cảnh Chùa Thầy
Chùa Thầy còn gọi là chùa Cả, tên chữ là "Thiên Phúc Tự" thuộc xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây (cũ), nay là Hà Nội. Núi...
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Lăng Chủ tịch và Quảng trường Ba Đình là nơi diễn ra nhiều hoạt động kỷ niệm và sự kiện chính trị văn hóa quan trọng của cả...

Ẩm thực Hà Nội Xem thêm

Quán phở mặn nhất Hà Nội, giá 'chát' 80.000 đồng/bát vẫn nườm nượp khách
Quán phở nằm ở Gầm Cầu của bà Hà 40 năm qua vẫn được xem là mặn nhất Hà Nội, chưa kể, giá cũng cao. Vậy nhưng, quán cứ mở là...
Đến Hà Nội, nhớ làm no bụng với đa dạng các món bún
Thủ đô Hà Nội nổi tiếng là thiên đường ẩm thực với nhiều món ăn ngon, độc, lạ, trong số đó không thể không kể đến các món bún....
Hàng quán Hà Nội 'ngày trở lại', bạn chọn món gì đầu tiên?
Sau hơn 80 ngày thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch Covid-19, từ hôm nay 14/10, người dân Hà Nội cuối cùng cũng được...
Kem Tràng Tiền - một nét văn hóa Hà Nội
Kem Tràng Tiền là một thương hiệu rất riêng của Hà Nội. Hơn nửa thế kỷ qua, cửa hàng kem ấy là điểm đến quen thuộc của người dân...
Mộc mạc xôi cốm Kiều Mộc
Hà Nội không chỉ nổi tiếng với đặc sản cốm làng Vòng hay cốm Mễ Trì, mà còn được biết đến với các món ngon dân dã chế biến từ cốm...
Bánh tẻ Phú Nghi - Thức quà dân dã từ thành cổ Sơn Tây
Bánh tẻ Phú Nhi không chỉ là món quà dân dã, giản dị, mang hương vị của trời, của đất, của tình người mà còn là nét văn hóa đặc...
Dù hạ hay đông, vẫn ‘thầm thương trộm nhớ’ bát ốc luộc vỉa hè Hà Nội
Ăn ốc luộc dịp mát giời hay nóng bức, vẫn cứ là không thể hợp hơn!
Quà mùa hè Hà Nội
Mùa hạ nắng về từ sớm, chói chang, gay gắt kèm theo những luồng hơi nóng hầm hập. Giữa cái nóng oi bức thì Hà Nội vẫn luôn có...
Mãi thương một món... riêu này
Hà Nội đã chính thức bước vào mùa hè với những đợt nắng nóng như đổ lửa. Thời tiết nóng nực khó chịu khiến nhiều người bỗng thèm...

Trải nghiệm Hà Nội Xem thêm

Thăm nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh sống và làm việc trong 15 năm
Dịp này, đông đảo nhân dân từ khắp mọi miền Tổ quốc đã đến thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch (Hà Nội) để tỏ...
Rực rỡ sắc đỏ hoa phượng trên các con phố Hà Nội
Những ngày tháng 5, hoa phượng bắt đầu thắp lửa trên từng góc phố, con đường của Hà Nội tạo cho Thủ đô thêm sắc màu rực rỡ. Hoa...
Chiêm ngưỡng cây hoa bún cổ thụ được coi là 'báu vật' giữa lòng Hà Nội
Những ngày cuối tháng 4 một cây hoa bún có tuổi đời hàng trăm năm ở Nam Từ Liêm, Hà Nội đã bung nở vàng rực. Các cụ cao niên...
Khám phá thú vị về làng gốm Bát Tràng
Nhiều đổi thay trong cách làm du lịch của làng gốm sứ Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) đang thu hút du khách quay trở lại. Đến...
Đẹp ngỡ ngàng đường hoa phong linh nở vàng rực rỡ ở Hà Nội
Một địa điểm rất ít người biết đến nhưng có con đường trồng hoa gạo và hoa phong linh đang độ nở sung mãn, tạo nên cảnh quan...
5 quán cà phê lãng mạn ngoài trời cho dịp lễ 8/3 tại Hà Nội
Những quán cà phê ngoài trời có không gian lãng mạn trên cao dành riêng cho hai người sẽ là gợi ý tuyệt vời cho một cuộc hẹn hò...
Mãn nhãn với vườn hoa bách nhật tại Hà Nội
Cánh đồng hoa bách nhật tím lịm như trời Âu ở Thạch Cầu (Long Biên) đang thu hút rất nhiều bạn trẻ tới vui chơi, chụp...
Vàng óng màu dã quỳ chớm đông để check-in và vui chơi
Cứ đến cuối thu, đầu đông, Ba Vì lại ngập trong sắc vàng của hoa dã quỳ. Đây cũng là dịp mà nhiều bạn trẻ đổ về vườn Quốc gia Ba...
Cúc họa mi dịu dàng xuống phố Hà Nội đầu đông
Thời điểm này, trong cái tiết trời se lạnh của Thủ đô Hà Nội, những chiếc xe chở hoa cúc họa mi trắng muốt, tinh khôi len lỏi...

Cẩm nang du lịch Hà Nội Xem thêm

10 làng quê Việt Nam đẹp cổ kính và nên thơ
Trải dài khắp mảnh đất hình chữ S, từ miền Bắc, miền Trung đến miền Nam, là những làng quê nổi bật với vẻ đẹp cổ kính và nên...
Ngay gần Hà Nội, những địa điểm du lịch nào đẹp nhất dịp 8/3
Mùng 8/3 năm nay rơi vào dịp cuối tuần nên rất nhiều người muốn tìm cho mình một địa điểm nghỉ dưỡng gần Hà Nội.
Top những điểm “sống ảo” mùa đông Hà Nội
(VOVTV) - Hà Nội có rất nhiều góc “sống ảo” dành cho những tín đồ đam mê du lịch. Ngày cuối tuần thảnh thơi, hãy cùng Truyền hình...
3 địa điểm du lịch dịp 8/3 gần Hà Nội
Ngày 8/3 năm nay rơi vào thứ 6, vì vậy, nếu muốn du lịch ngắn ngày hoặc trong ngày, có những địa điểm rất gần Hà Nội mà bạn không...
8 địa điểm đi chơi Valentine lãng mạn nhất tại Hà Nội
Những địa điểm hẹn hò sẽ khiến các cặp đôi có những kỷ niệm đẹp, lãng mạn nhất trong ngày Valentine 2020.
Những điểm vui chơi hấp dẫn tại Hà Nội vào dịp Tết 2020
Hà Nội nổi tiếng với những công trình kiến trúc, những địa danh lịch sử ngàn năm văn hiến. Khi đến Hà Nội vào dịp Tết Nguyên Đán...
Địa điểm du lịch Tết Nguyên đán 2020
Tết vốn là dịp để mọi người quây quần bên nhau, sum họp gia đình. Nhưng với nhiều gia đình bây giờ Tết là để vui chơi, để du...
Gợi ý loạt địa điểm check-in sang chảnh giữa lòng thủ đô dịp Tết 2020
Đến hẹn lại lên, cứ mỗi dịp tết đến xuân về, người ta lại nô nức đến các địa điểm chụp ảnh Tết đẹp để "sắm" cho mình những bộ ảnh...
Những địa điểm lý tưởng cho giới trẻ mùa Giáng sinh 2019
Giáng sinh (Noel) là dịp lễ được nhiều người mong đợi trong năm. Bạn đã sẵn sàng khoác lên mình bộ đồ ấm áp và rực rỡ để dạo chơi...

Khách sạn Hà Nội Xem thêm

Không phải Dubai, Việt Nam mới là nơi có 1 khách sạn mạ vàng nhiều nhất thế giới
Khách sạn Hà Nội Golden Lake nằm bên cạnh hồ Giảng Võ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội được coi là khách sạn mạ vàng nhiều nhất...
Những khách sạn tổng thống Donald Trump từng ở khi công du châu Á
Trong lần đầu tiên đến Việt Nam, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ nghỉ tại khách sạn Sofitel Legend Metropole Hanoi.
Khách sạn JW Marriott liệu có lập kỷ lục 2 lần phục vụ 2 đời Tổng thống Mỹ?
Chiều 19/2, một nhóm mật vụ của Mỹ đến Việt Nam tiền trạm tại khách sạn Marriott, nơi có thể là điểm trú chân của Tổng thống...
Nghỉ dưỡng 5* giữa núi rừng đại ngàn Ba Vì
Trải nghiệm dịch vụ nghỉ dưỡng đẳng cấp thế giới ngay giữa núi rừng tại Melia Ba Vì Mountain Retreat.
Khách sạn Little Hanoi Deluxe Hotel
Dù nhỏ bé, khách sạn luôn hấp dẫn du khách với không gian yên tĩnh, khoáng đạt trong lòng phố Cổ.
Sofitel Legend Metropole Hanoi: Đẳng cấp trường tồn
Khách sạn đẳng cấp thế giới nổi tiếng với bề dày lịch sử và nét lãng mạn cổ điển Pháp.
Khách sạn Lotte Hanoi
Tọa lạc tại một trong những tòa nhà cao nhất Hà Nội, Lotte Hotel Hanoi ghi điểm nhờ view đẹp nhìn ra toàn thành phố, mang tới cho...
Khách sạn Hanoi Antique Legend Hotel
Khách sạn Hanoi Antique Legend là địa chỉ lưu trú thuận tiện, thoải mái đối với du khách muốn trải nghiệm cuộc sống gần khu phố...
Khách sạn Hanoi La Selva Hotel
Không gian đẹp, phòng ốc sạch, phục vụ tinh tế, Hanoi La Selva hotel là một trong những lựa chọn không thể gây thất vọng đối với...

Nhà hàng Hà Nội Xem thêm

Quán Trà Việt trong ngôi nhà cổ giữa lòng Thủ đô
Tính chất của quán cùng không gian hoài cổ, thoáng đãng đem tới cho khách những giây phút thư thái, bình an.
Những quán cà phê mở xuyên Tết ở Hà Nội
Nếu không muốn ở nhà, bạn có thể cùng bạn bè tụ tập hàn huyên ở các quán cà phê khắp Hà Nội mở xuyên Tết.
Địa chỉ cuối tuần: Quán chả cá đông khách ở Hà Nội
Chả cá được chiên trên chảo dầu, dùng mỡ cá làm chín, thêm chút rau thơm, hành lá, ăn kèm bún và mắm tôm.
Địa chỉ cuối tuần: 3 nhà hàng đồ Âu ấm cúng đêm Noel
Đêm Giáng sinh, thưởng thức các món Âu, nhâm nhi ly rượu vang bên bạn bè hay người yêu là gợi ý tuyệt vời.
Địa chỉ cuối tuần: 3 nhà hàng Thái ngon ở Hà Nội
Hà Nội vào đông là lúc thích hợp để thưởng thức nồi lẩu Thái chua cay nghi ngút khói cùng các món ăn xứ sở chùa Vàng.
 CNN ấn tượng nhà hàng bao cấp độc đáo Hà Nội
CNN đã có một bài viết về nhà hàng số 37 Nam Tràng, Trúc Bạch, Hà Nội.
Hà Nội – Thủ đô của những quán cà phê biệt thự hoài cổ
Đã từ lâu, hình ảnh nền gạch men hoa cổ điển của những ngôi nhà hay biệt thự cổ tại Hà Nội đã chỉ còn lại trong miền ký ức. Quán...
"Ơ kìa Hà Nội" - Điểm hẹn cho những người yêu Hà Nội xưa
Nằm sâu trong một con ngõ ở phố Hoàng Hoa Thám, có một không gian rất yên tĩnh, ấm áp và nhẹ nhàng, thích hợp để ghé lại sau...
Nhà hàng thịt nướng trưng bày đồ lưu niệm của nhóm BTS ở Hà Nội
Các fan của nhóm nhạc đình đám Hàn Quốc có thể vừa thưởng thức thịt nướng và mua đồ lưu niệm in hình thần tượng.