Di tích tường thành Zakimi nằm trên một ngọn đồi gần mũi Zampa ở đảo Honto, Okinawa. Ảnh: © Ko Hon Chiu Vincent

Có lịch sử từ thế kỷ 12 tới thế kỷ 17, Di tích Gusuku và các di sản liên quan tới vương quốc Ryukyu lưu giữ 500 năm lịch sử của vương quốc Ryukyu (Lưu Cầu). Trong danh sách của UNESCO, Di sản này là một cụm 9 di tích, bao gồm 2 kiến trúc đá, 5 thành trì, và 2 cảnh quan văn hóa, nằm rải rác trên đảo Okinawa, tổng diện tích 54,9ha. 

Chữ "Gusuku" trong phương ngữ Okinawa có nghĩa là thành trì, chỉ các thành trì ở riêng trên hòn đảo vốn là vương quốc Ryukyu, có nền văn hóa, ngôn ngữ và phong tục tập quán riêng.  

Gusuku ban đầu là từ chỉ làng mạc với những bức tường đá đơn giản bao quanh, sau đó được dùng để chỉ những ngôi thành có tường hào chắc chắn. Thành Shuri xây dựng khoảng thế kỷ 13-14 là một trong số đó.

Xem thêm: Thành Shuri, di sản Thế giới UNESCO của Nhật Bản bị cháy rụi

Thành Shuri, ngôi thành quan trọng nhất ở vương quốc Ryukyu. Đây là ngôi thành duy nhất ở Okinawa được dựng lại. Tất cả các tòa thành khác chỉ còn là dấu tích. Ảnh: © Ko Hon Chiu Vincent 

Toàn bộ khu vực chịu thiệt hại nặng nề trong Chiến tranh thế giới thứ hai và công việc phục dựng đã được tiến hành ở nhiều phần của các di tích, bảo đảm được tính nguyên bản từ hình thức, thiết kế tới vị trí, vật liệu. Không bộ phận cấu thành nào của di tích bị di chuyển khỏi vị trí ban đầu, dấu vết của các tòa thành, tường đá hay nơi thờ tự được phát hiện qua các cuộc khai quật khảo cổ học vẫn được bảo tồn nguyên vẹn dưới lòng đất. 

Các biện pháp tăng cường cũng được thực hiện để phân biệt các vật liệu nguyên bản với các vật liệu khác trong phục hồi và trùng tu. Bên cạnh đó, quá trình lựa chọn vật liệu trùng tu cũng được cân nhắc kỹ càng, thông qua việc khảo sát và nghiên cứu chi tiết.

Chính tòa của thành cổ Shuri đã được khôi phục không chỉ dựa trên các bản kế hoạch và hình ảnh khảo sát về kiến trúc thực tế bị phá hủy bởi chiến tranh, mà còn theo đúng các phát hiện của cuộc khai quật lớn bao trùm toàn bộ khu vực. Bản sao chính xác của công trình kiến trúc bị phá hủy này, khi hoàn thành, đã trở thành một tượng đài vĩ đại, tượng trưng cho niềm tự hào của người Ryukyu.

Vườn Shikinaen là cung phụ của hoàng gia Lưu Cầu và là nơi mở yến tiệc thết đãi khách quý của nhà vua. Nằm ở ngoại ô Naha, khu vườn có các rừng cây và một chiếc hồ lớn ở giữa, các tòa điện trong cung được bố trí bên bờ hồ. Ảnh: © Ko Hon Chiu Vincent 

Vườn thượng uyển và cung Shikinaen cũng khôi phục theo một quy trình tương tự. Các công trình, di tích dưới lòng đất được khai quật và lưu giữ với sự cẩn trọng tối đa, và trong trường hợp cần thiết, người ta phủ các lớp đất hoặc cát lên các hiện vật nguyên bản, để phân biệt với các phần di tích tôn tạo. Do đó, các phế tích luôn được bảo quản tốt trong khi tiến hành công tác tôn tạo, phục hồi. Các thợ thủ công tham gia vào công tác tôn tạo cũng được lựa chọn là những người thợ xuất sắc nhất, có tay nghề truyền thống, kỹ năng cao, để duy trì được sự đồng nhất, tính xác thực, nguyên bản của khu di tích.

Thành Nakijin nằm ở bán đảo Motobu phía bắc đảo Honto của Okinawa. Ngôi thành là kinh đô của một vương quốc phía bắc trước khi bị sáp nhập vào vương quốc Lưu Cầu trong thế kỷ 15. Xung quanh thành ngày nay là cây cối xanh ngát, tạo nên vẻ đẹp riêng có của di tích này. Ảnh: © Ko Hon Chiu Vincent 

Thành Zakimi vào mùa xuân. Ảnh: © Ko Hon Chiu Vincent

Tại Okinawa hiện vẫn còn hơn ba trăm phế tích Gusuku. Riêng với 9 di tích và phế tích đã được công nhận là di sản UNESCO, mỗi bộ phận cấu thành là một đại diện xuất sắc của tín ngưỡng tôn giáo và các hoạt động văn hóa truyền thống độc nhất vô nhị của Ryukyu. Hơn nữa, mỗi di tích nằm trong một vùng khép kín, có ranh giới và vùng đệm riêng. Chúng không đơn thuần thể hiện các đặc điểm địa lý và lịch sử mà còn mang những nét độc đáo về chính trị, kinh tế và văn hóa của một vương triều kéo dài 500 năm. 

Theo whc.unesco.org