Tin tức

Các ngày lễ, Tết và ngày cấm của dân tộc Dao ở Cao Bằng

11:35 - 17/02/2020
Ở Cao Bằng, dân tộc Dao có hai ngành là Dao Đỏ và Dao Tiền. Người Dao sinh sống chủ yếu ở các huyện: Nguyên Bình, Bảo Lạc, Thông Nông, Bảo Lâm, Thạch An, Hòa An, Hà Quảng, trong đó, huyện Nguyên Bình có tỷ lệ dân tộc Dao cư trú đông nhất. Dù ở đâu, người Dao luôn gìn giữ bản sắc văn hóa riêng với những phong tục, tập quán độc đáo và phong phú.
Nghi lễ trong Ngày hội Kiêng gió (20 tháng Giêng) được biểu diễn tại Hội xuân ở xã Thái Học (Nguyên Bình). Ảnh: Nguyễn Thuấn

Cũng như các dân tộc khác, với người Dao, Tết là để gia đình sum họp, để mời tổ tiên về ăn Tết và cũng là báo cáo với tổ tiên một năm đã qua, mong tổ tiên phù hộ cho năm tới làm ăn thuận lợi... Tết là dịp để các thành viên nhớ về cội nguồn của mình. Trong một năm dân tộc Dao có các ngày Tết:

Tết Nguyên đán: Theo tục lệ của người Dao, trước khi đón năm mới, các gia đình sẽ thịt gà, thịt lợn cúng tổ tiên từ những ngày cuối năm. Trong khoảng thời gian từ ngày 20 - 30 tháng Chạp, ngày nào đẹp và hợp với dòng họ, gia đình người Dao sẽ thịt một con gà trống choai, luộc chín rồi dâng cúng tổ tiên. Nếu những gia đình có điều kiện thì thịt lợn dâng cúng cả con trước bàn thờ. Khi cúng mời thầy mo hoặc thầy tào, nếu người chủ gia đình đã được cấp sắc thì có thể tự làm lễ cúng.

Đối với những gia đình đã thịt lợn cúng thì trong những ngày Tết sẽ không cúng thức ăn nữa. Không khí Tết bắt đầu từ ngày 27, 28 âm lịch, con cháu đi đâu xa cũng về hội ngộ với gia đình. Gần đến 30 tháng Chạp, các gia đình chuẩn bị nguyên liệu để làm bánh chưng (dùa họp), bánh gù (dùa đáo), bánh dày (dùa bầy).

Đêm 30 Tết, gia đình mới bắt đầu quét dọn và trang trí bàn thờ. Theo truyền thống, trong ngày mùng 1 Tết sẽ không ăn canh, không ăn rau xanh. Họ quan niệm ngày mùng 1 ăn canh thì cả năm ra đồng sẽ gặp mưa. Họ kiêng không ăn rau xanh để vườn không bị mọc cỏ rậm. Gia đình phải làm đủ 12 món ăn gồm: thịt gà, thịt lợn luộc, nội tạng của gà, lợn... để cả năm no đủ.  

Đối với người Dao khi ăn chiếc bánh chưng hay bánh gù đầu tiên, họ sẽ buộc lá bánh lên cột nhà để gia đình gặp may mắn trong năm và để gió không làm đổ ngô. Trong đêm 30 Tết, tất cả các gia đình đều phải gấp quần áo gọn gàng, không phơi quần áo trên dây, họ kiêng như thế để muỗi không bay vào nhà. Đặc biệt, trong ngày mùng 1 Tết, họ không gọi các con dậy, với quan niệm ai mà bị gọi dậy trong ngày mùng 1 sẽ bị bò cắn.

Tết Thanh minh: Cũng như dân tộc Tày, Nùng, ngày thanh minh người Dao sẽ mang gà, xôi đi tảo mộ. Đối với những gia đình có mộ ở xa không đến tận nơi được thì gia đình sẽ đặt lễ trước bàn thờ và khấn xin phép tổ tiên do điều kiện đường sá xa xôi nên con cháu không đến mộ được.
Tết mùng 5 tháng Năm âm lịch: Trong ngày này người Dao không mang rau xanh và cây cỏ vào nhà, phải kiêng như thế để rắn và sâu, bọ không bò vào nhà.

Tết rằm tháng Bảy: Đây là cái Tết lớn thứ hai được tổ chức vào ngày rằm tháng Bảy âm lịch. Trước rằm vài ngày, các gia đình sẽ thịt gà, thịt vịt, làm bánh gai, bánh dợm để cúng tổ tiên, mời tổ tiên về ăn Tết. Đến ngày rằm họ sẽ không cúng tổ tiên nữa, chỉ thịt gà, vịt làm cơm sum họp gia đình. Người Dao không có tục đi tái ngày rằm như người Tày, Nùng, họ chỉ đi tái vào ngày Tết Nguyên đán và chỉ đi trong 3 năm đầu. Có nghĩa là khi đôi vợ chồng mới cưới chỉ đi trong 3 năm liên tiếp sau đó không còn phải đi tái nữa. Lễ đi tái của người Dao gồm một đôi gà và câu đối.

Tết mùng 9 tháng Chín âm lịch: Tết này mang ý nghĩa kết thúc mùa vụ. Trong ngày này người Dao sẽ làm bánh coóc mò, cá và thịt gà là món ăn chính trong bữa ăn của các gia đình.
Những ngày cấm trong năm của người Dao:

Từ thuở xa xưa khi khoa học chưa phát triển, người Dao cũng tin rằng các hiện tượng tự nhiên, như: mưa, gió, sấm, chớp... là do các thần thánh trên trời gây ra. Để bảo vệ mùa màng và gìn giữ cuộc sống ấm no, hạnh phúc, hằng năm họ thực hiện các ngày cấm để kiêng gió, sấm, chớp.
Trong một năm người Dao có 4 ngày cấm, những ngày này, các thành viên trong gia đình sẽ không ra đồng hoặc lên nương làm việc, kiêng không cãi nhau, không nói to, không gây tiếng ồn.

Ngày mùng 1 tháng Một âm lịch: Trong ngày đầu tiên của năm mới, người Dao kiêng không ra đồng làm việc, không đi cày, bừa, không lấy củi. Theo quan niệm, kiêng như vậy để nơi thờ thổ công yên lành. Nếu không kiêng được thổ công của làng sẽ cho ma, quỷ hoành hành, dọa người, dân làng làm ăn không yên ổn.

Ngày 20 tháng Giêng âm lịch: Còn gọi là ngày ''Kỉnh giáo'' (cấm gió Đông). Ngày này trong cộng đồng người Dao luôn giữ khi giao tiếp không nói lớn tiếng, những gia đình có trẻ nhỏ người lớn có trách nhiệm dỗ dành để trẻ em không quấy khóc. Các thành viên trong gia đình không ra đồng, không lên nương làm việc. Đặc biệt không được sát sinh. Họ làm như vậy để cấm gió Đông đến, để không bị gió thổi làm tốc mái nhà.  

Ngày 20 tháng Hai âm lịch: Ngày ''Kỉnh giáo'' (cấm gió Tây). Ngày này cũng kiêng như ngày cấm gió Đông, để cấm gió hướng Tây không làm đổ ngô, lúa, hoa màu.

Ngày mùng 1 tháng Ba âm lịch: Ngày ''Pồ Câu'' (ngày cấm sét). Ngày này kiêng không nói to, không nô đùa, không gây ồn ào, tránh không bị sấm, sét đánh vào người.

Các ngày Tết và những ngày cấm trong năm là tập tục gắn bó với đồng bào Dao, mang đậm bản sắc tín ngưỡng của đồng bào miền núi.

Ngân Hà/Báo Cao Bằng 

Tin tức liên quan

Tuần lễ Văn hóa - Chợ tình phong lưu Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng
Tuần lễ Văn hóa - Chợ tình phong lưu Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng

11/09/2022

Tuần lễ Văn hóa - Chợ tình phong lưu Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng năm 2022 diễn ra từ ngày 7-10/9 thu hút đông đảo...

Cao Bằng nối lại các hoạt động sau dịch
Cao Bằng nối lại các hoạt động sau dịch

12/04/2022

Tại tỉnh Cao Bằng, nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa, du lịch, dịch vụ đã được nối lại sau thời gian dài phải...

Lễ hội Tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên (Cao Bằng)  là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia
Lễ hội Tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên (Cao Bằng) là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia

04/03/2022

Ngày 4/3, UBND huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể...

Băng giá phủ trắng trên đỉnh Phja Oắc, Cao Bằng
Băng giá phủ trắng trên đỉnh Phja Oắc, Cao Bằng

20/02/2022

Từ sớm nay (20/2), khu vực đỉnh Phja Oắc, thuộc Vườn quốc gia Phja Oắc - Phja Đén tại xã Thành Công, huyện...

Đưa rừng Trần Hưng Đạo thành “địa chỉ đỏ” trên hành trình du lịch
Đưa rừng Trần Hưng Đạo thành “địa chỉ đỏ” trên hành trình du lịch

20/12/2021

Rừng Trần Hưng Đạo nằm dưới chân dãy núi Slam Cao, thuộc xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Nơi...

Cao Bằng: Dịch COVID-19 có chiều hướng diễn biến phức tạp
Cao Bằng: Dịch COVID-19 có chiều hướng diễn biến phức tạp

30/11/2021

Từ ngày 5/11 tới nay, sau khi Cao Bằng phát hiện ca mắc đầu tiên, số người mắc COVID-19 liên tục tăng cao và...

Du lịch Cao Bằng từng bước khởi động theo hướng mở cửa
Du lịch Cao Bằng từng bước khởi động theo hướng mở cửa

10/11/2021

Thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ về Quy định tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả...

Cao Bằng bảo vệ môi trường để phát triển du lịch
Cao Bằng bảo vệ môi trường để phát triển du lịch

25/07/2021

Những năm gần đây, cùng với chủ trương phát triển kinh tế du lịch, tỉnh Cao Bằng đang đẩy mạnh công tác bảo...

Cao Bằng: Lễ động thổ tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) và khởi công 2 tiểu dự án kết nối cao tốc
Cao Bằng: Lễ động thổ tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) và khởi công 2 tiểu dự án kết nối cao tốc

03/10/2020

Sáng nay (3/10), tại thị trấn Đông Khê, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng diễn ra Lễ động thổ tuyến cao tốc Đồng...

Cao Bằng: Phát hiện 15 đối tượng nhập cảnh trái phép trong đêm
Cao Bằng: Phát hiện 15 đối tượng nhập cảnh trái phép trong đêm

03/09/2020

Sáng nay (3/9), lực lượng Biên phòng Cao Bằng tiếp tục phát hiện, tạm giữ 15 đối tượng là người Việt Nam nhập...

Cao Bằng: Xử phạt người không đeo khẩu trang theo quy định
Cao Bằng: Xử phạt người không đeo khẩu trang theo quy định

18/08/2020

Bắt đầu từ hôm nay (18/8), tỉnh Cao Bằng sẽ xử lý nghiêm các trường hợp không đeo khẩu trang tại những nơi...

Cao Bằng, Lạng Sơn: Hàng chục người nhập cảnh trái phép được cách ly y tế
Cao Bằng, Lạng Sơn: Hàng chục người nhập cảnh trái phép được cách ly y tế

12/08/2020

Lực lượng biên phòng các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng liên tiếp phát hiện các vụ xuất nhập cảnh trái phép qua...

Tỉnh thành Cao Bằng

Cao Bằng
Cao Bằng nổi tiếng có địa hình đa dạng và sông suối dày đặc.

Điểm đến Cao Bằng Xem thêm

Động Ngườm Ngao
Khám phá hang động 300 triệu năm tuổi với những khối thạch nhũ và cột đá muôn hình vạn trạng.
Thác Bản Giốc
Thác Bản Giốc là thác nước hùng vĩ và đẹp nhất của Việt Nam, được ví như “tiên cảnh giữa núi rừng” Cao Bằng.
Theo chân “phượt thủ” khám phá đèo 14 tầng nổi tiếng bậc nhất ở Cao Bằng
Đèo nằm trên quốc lộ 4A đoạn nối từ xã Xuân Trường đến trung tâm huyện biên giới Bảo Lạc, dài khoảng 2,5 km. Đây là cung đường...
Khu di tích rừng Trần Hưng Đạo – Địa chỉ đỏ trên hành trình về nguồn
Khu di tích quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo nằm dưới chân núi Slam Cao thuộc địa bàn 2 xã Tam Kim, Hoa Thám (huyện Nguyên...
Chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc – Chốn linh tự thiêng liêng nơi núi rừng biên cương Tổ quốc
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc tọa lạc tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Đây là ngôi chùa đầu tiên được xây...
Mùa gặt bên dòng Quây Sơn
Cảnh sắc non cao nước biếc ở nhiều vùng đất của Cao Bằng hòa quyện cùng những cánh đồng lúa chín vàng tạo nên bức tranh thiên...
Vườn Quốc gia Phja Oắc - Phja Đén - vùng núi của những đổi thay
Nằm trong Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, Vườn Quốc gia Phja Oắc - Phja Đén (hay còn gọi là Phia Oắc - Phia...
Con đèo 14 khúc cua tay áo hùng vỹ bậc nhất vùng núi Đông Bắc
Dài khoảng 2,5 km, cung đường qua đèo Mẻ Pja (Cao Bằng) là một trong những tuyến giao thông quanh co hùng vỹ bậc nhất khu vực...
“Kiệt tác” động Ngườm Ngao
Động Ngườm Ngao có chiều dài 2.144m, trong lòng núi đá ở bản Gun, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, cách thác Bản...

Ẩm thực Cao Bằng Xem thêm

Bánh dày - lễ vật trong cưới hỏi của người Tày
Tại Việt Nam, nghi thức cưới hỏi ở mỗi vùng miền, mỗi dân tộc đều có những nét riêng, mang bản sắc văn hóa độc đáo. Đối với người...
Mác kham - Món ăn vặt vừa có vị độc đáo vừa có lợi cho sức khỏe
Mác kham (còn gọi là me rừng) - loại cây mọc tự nhiên ở các vùng rừng núi phía Bắc ở nước ta, trong đó có Cao Bằng. Quả mác kham...
Các món bánh dân dã ở Cao Bằng
Bánh coóng phù, bánh ngô non, bánh cao chằng, bánh khẩu sli Nà Giàng là những món bánh dân dã ở Cao Bằng.
Hấp dẫn đặc sản bún ngũ sắc tại Cao Bằng
Những sắc màu rực rỡ và không khí rộn ràng biến những xưởng sản xuất bún ngũ sắc thành một điểm tham quan độc đáo tại thành phố...
Thứ xôi từ quả rừng gây 'sốt' giữa thủ đô
Xôi trám ăn rất bùi, ngậy mà không ngấy. Vào mùa trám, món xôi trám đen thường được lựa chọn trong thực đơn của cỗ cưới, đám...
Ngọt thơm bánh cuốn canh "nước non Cao Bằng"
Thay vì nước chấm pha mắm, bánh cuốn Cao Bằng ăn với nước xương ninh thơm thơm vị ớt cùng măng ngâm mắc mật nên còn gọi là “bánh...
9 đặc sản phải thử ở quê hương Hoa hậu Lương Thùy Linh
Tân Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2019 đến từ Cao Bằng, nơi có nhiều món ăn ngon, lạ mà bạn nên thử một lần trong đời.
Bánh cuốn Cao Bằng có gì hấp dẫn?
Bánh cuốn là một trong những món ăn nổi tiếng của ẩm thực Việt Nam, nhất là khu vực phía Bắc. Nếu như người dân, du khách trong...
“Pẻng đổng” - Món ăn của người Tày ở chợ vùng biên
Tại chợ phiên miền biên viễn xóm Bản Rạ, xã Đàm Thủy (Trùng Khánh) có nhiều món ăn mang đặc trưng của vùng đất này. Trong đó có...

Trải nghiệm Cao Bằng Xem thêm

Ngắm vẻ đẹp Di tích quốc gia Mắt Thần núi (Cao Bằng)
“Mắt Thần núi”, "Núi Thủng" hay "Núi Mắt Rồng" là những tên gọi khác nhau của một danh thắng độc đáo, hứa hẹn là điểm đến lý...
Bay dù lượn chiêm ngưỡng di sản Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng
Từ ngày 13-14/11/2021, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Dù lượn thành phố Hà Nội khảo sát điểm bay...
Theo chân người Dao Tiền thu hoạch tổ ong rừng khổng lồ
Những tổ ong rừng khổng lồ là nguồn cung cấp sáp, dùng trang trí trang phục truyền thống. Đây là nét văn hóa độc đáo của người...
Pác Bó vào xuân
Những mô hình kinh tế cho thu nhập hàng trăm triệu đồng, những con đường thảm bê tông sạch sẽ, những ngôi nhà khang trang, những...
Khám phá nghề làm hương truyền thống của người Nùng ở Cao Bằng
Hàng năm, cứ dịp cận Tết Nguyên đán, người Nùng ở xóm Phia Thắp (xã Quốc Dân, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) dọn sạch gốc rạ,...
Non nước Cao Bằng - Điểm hẹn mùa thu
Mùa thu, đến với Cao Bằng bạn sẽ được ngắm Thác Bản Giốc ào ạt nước, động Ngườm Ngao lấp lánh ánh vàng và đi dạo trong khu du...
Du Xuân non nước Cao Bằng
Cao Bằng, tỉnh miền núi biên giới Đông Bắc có diện tích tự nhiên 6.703,42 km2, diện tích núi rừng chiếm hơn 90%, là cao nguyên đá...
Trải nghiệm du lịch cộng đồng xóm Hoài Khao
Nằm trong quần thể khu du lịch sinh thái Phja Oắc, Phja Đén, huyện Nguyên Bình, xóm Hoài Khao có 100% dân tộc Dao Tiền sinh sống....
Nhộn nhịp phố đi bộ và chợ ẩm thực phố núi Cao Bằng
Theo đoàn khách du lịch từ Hà Nội, chúng tôi được hòa mình vào không khí nhộn nhịp của phố đi bộ Kim Đồng và...

Tin tức Cao Bằng Xem thêm

Tuần lễ Văn hóa - Chợ tình phong lưu Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng
Tuần lễ Văn hóa - Chợ tình phong lưu Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng năm 2022 diễn ra từ ngày 7-10/9 thu hút đông đảo du khách và người...
Cao Bằng nối lại các hoạt động sau dịch
Tại tỉnh Cao Bằng, nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa, du lịch, dịch vụ đã được nối lại sau thời gian dài phải tạm ngưng do dịch...
Lễ hội Tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên (Cao Bằng)  là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia
Ngày 4/3, UBND huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Tranh...
Băng giá phủ trắng trên đỉnh Phja Oắc, Cao Bằng
Từ sớm nay (20/2), khu vực đỉnh Phja Oắc, thuộc Vườn quốc gia Phja Oắc - Phja Đén tại xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao...
Đưa rừng Trần Hưng Đạo thành “địa chỉ đỏ” trên hành trình du lịch
Rừng Trần Hưng Đạo nằm dưới chân dãy núi Slam Cao, thuộc xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Nơi đây, ngày 22/12/1944,...
Cao Bằng: Dịch COVID-19 có chiều hướng diễn biến phức tạp
Từ ngày 5/11 tới nay, sau khi Cao Bằng phát hiện ca mắc đầu tiên, số người mắc COVID-19 liên tục tăng cao và ngày càng có chiều...
Du lịch Cao Bằng từng bước khởi động theo hướng mở cửa
Thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ về Quy định tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19",...
Cao Bằng bảo vệ môi trường để phát triển du lịch
Những năm gần đây, cùng với chủ trương phát triển kinh tế du lịch, tỉnh Cao Bằng đang đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường sinh...
Cao Bằng: Lễ động thổ tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) và khởi công 2 tiểu dự án kết nối cao tốc
Sáng nay (3/10), tại thị trấn Đông Khê, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng diễn ra Lễ động thổ tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn)...

Khách sạn Cao Bằng Xem thêm

Những khách sạn “ngon - bổ - rẻ” ở Cao Bằng
Hành trình khám phá Cao Bằng sẽ trọn vẹn hơn nếu tìm được những khách sạn “ngon-bổ-rẻ”.