Mới bước chân vào bản, bạn đã nghe rộn ràng tiếng quai búa nện nhịp nhàng, tiếng xì xèo của những thanh sắt nóng đỏ khi nhúng vào nước lạnh. Nhịp sống Pác Rằng là âm thanh rèn từ những đôi bàn tay rắn chắc, khéo léo, ngày ngày giữ “hồn” nghề rèn truyền thống dưới những mái nhà sàn cổ đã tồn tại hàng trăm năm…

Đến đây, nắng nóng oi bức mùa hè dường như tan đi bởi bên đường vào bản là cánh đồng xanh mướt dập dờn lượn sóng trong gió núi thổi từng đợt mát rượi. Cùng với lưu giữ được những nét đẹp từ nghề rèn truyền thống, Pác Rằng còn lưu giữ những mái nhà cổ tường đá, vách đất sét trộn với rơm, mái ngói âm dương. Kiến trúc nhà sàn truyền thống có 2 tầng. Tầng một là công trình vệ sinh, lò rèn. Tầng 2 là không gian sinh hoạt gia đình có phòng khách, phòng ngủ và bếp được bố trí khoa học và hợp vệ sinh. Tầng giáp mái là kho chứa nông sản.

Cuộc sống, hồn quê nơi đây đơn giản là nụ cười của thanh niên nam, nữ và các cụ già bên bếp lò rèn đỏ lửa. Mỗi lớp thanh niên của bản khi lớn lên đều học nghề rèn, nếu không biết làm nghề rèn coi như chưa phải là đàn ông của bản. Cứ thế, vốn quý cha ông để lại là nghề rèn được truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác nên bà con tự hào nói rằng nghề rèn nơi đây sẽ không bao giờ mất đi. Bên bếp rèn đỏ lửa ngày đêm, bạn có thể trải nghiệm cùng làm rèn với bà con thực hiện từng quy trình công phu rèn dao, nông cụ sản xuất. Chọn loại thép tốt nhất là những thanh nhíp ô tô cũ, nung lửa vừa độ, gõ búa đều tay để dàn lưỡi dao mỏng đều, dàn - tôi - nhúng nước - dàn liên tục dưới đe búa để có được con dao bóng đen, đẹp, sắc...

Người dân nơi đây rất cởi mở, mến khách. Du khách sẽ được những người làm rèn dày dạn kinh nghiệp tự hào, say sưa chỉ cho những bí quyết rèn con dao, nông cụ sắc lẹm dùng mấy chục năm vẫn không hỏng. Các bà, cô, chị phụ nữ kể về nghề nhuộm vải chàm truyền thống từ công đoạn trồng bông, cán bông, se sợi, dệt, nhuộm vải quanh năm rồi phơi, khâu, thêu nhiều tháng để làm ra một bộ thổ cẩm bền, đẹp sử dụng hàng chục năm. Bà con sẽ dẫn du khách đi tham quan bờ kè ruộng xếp tay bằng đá nhưng rất vững chãi, dãi nắng dầm mưa cả trăm năm chống lở đất, giữ nước ruộng bậc thang tạo nên cảnh quan văn hóa độc đáo của ngôi làng cổ miền núi.

Du khách thăm nơi đây sẽ được bà con chuẩn bị những món ăn truyền thống đặc sắc bản địa thơm ngon như: Rau dạ hiến xào thịt bò, khau nhục, thịt lợn, thịt vịt quay lá mác mật… Thưởng thức các làn điệu dân ca cổ Hà lều, Sli, Lượn, Hèo phươn… làm say đắm lòng người.

Trường Hà/baocaobang.vn