Không gian đặc trưng văn hoá Jrai tại làng Ốp
Làng Ốp (Plei Ốp) giờ đây đã trở thành một địa chỉ du lịch văn hoá, cộng đồng của thành phố Pleiku, với trên dưới chục đoàn khách thăm quan mỗi ngày. Đến đây, du khách được thăm nhà rông truyền thống, nơi diễn ra những nghi lễ quan trọng của dân làng; Bến nước Ia O, nơi người dân Plei Ốp tắm giặt, trò chuyện với nhau về việc nương rẫy vào mỗi cuối chiều. Cùng với đó, những bài chiêng trầm hùng, những điệu xoang uyển chuyển của trai gái trong làng thể hiện những nét độc đáo, riêng biệt của văn hoá Jrai. Plei Ốp được bao bọc bởi 2 dòng suối Ia Nin, Ia Nat tạo nên vẻ đẹp thơ mộng, thanh bình níu chân du khách.
Người dân trong làng vốn chỉ quen với công việc nương rẫy, nay cũng bắt đầu tham gia phát triển du lịch. Thanh niên trai tráng trong làng làm hướng dẫn viên đưa du khách tới các điểm thăm quan. Phụ nữ nấu nướng đồ ăn để phục vụ thực khách. Từ khi phát triển du lịch, cuộc sống của người dân trong làng cũng được cải thiện đáng kể.
Kiến trúc nhà sàn Jrai trong làng Ốp
Trong làng Ốp hiện nay có 6 nhà hàng có kiến trúc văn hoá Jrai. Toàn bộ các món ăn trong nhà hàng đều là món ăn của người Jrai với cơm lam, gà nướng, lá sắn xào cà đắng, thịt heo rừng nướng trong ống lồ ô. Ngoài ra, 7 nhà sàn trong nhà hàng đều làm bằng tre, gỗ, theo đúng kiến trúc nhà ở của người Jrai. Vào mỗi cuối tuần, nhà hàng tổ chức cho nghệ nhân của làng đánh cồng chiêng. Tất cả những điều này giúp du khách không những được thưởng thức ẩm thực Jrai mà còn được sống trong một không gian văn hoá, nghệ thuật đặc trưng của người Jrai tại Tây Nguyên.
Làng Ốp, thuộc phường Hoa Lư, thành phố Pleiku có 105 hộ dân với hơn 500 nhân khẩu hầu hết là người Jrai. Hiện nay, song song với việc bảo tồn các những nét đẹp văn hoá, nghệ thuật truyền thống, người dân trong làng đang tích cực thay đổi để phát triển du lịch. 20 nghệ nhân cồng chiêng và đội xoang của làng luyện tập đều đặn. Người dân cùng nhau giữ gìn đường làng, xóm ngõ sạch sẽ, thoáng đãng; nhà cửa được sửa sang, quét dọn sạch sẽ, gọn gàng, sẵn sàng trở thành một homestay nhỏ đáp ứng nhu cầu khám phá văn hoá bản địa của du khách.
Cây nêu là biểu tượng thường thấy trong các nghi lễ quan trọng của người Jrai tại làng Ốp
Theo Chương trình quy hoạch tổng thể phát triển du lịch năm 2019 và những năm tiếp theo của địa phương, Plei Ốp là 1 trong 7 ngôi làng dân tộc thiểu số được tỉnh Gia Lai đầu tư phát triển du lịch văn hoá, du lịch cộng đồng. Theo đó, việc phát triển du lịch tại đây dựa trên những đặc trưng về không gian văn hoá, nghệ thuật vốn có tại địa phương:
Với sự đồng lòng, chung sức của tỉnh và nỗ lực của người dân địa phương, Plei Ốp đang dần trở thành một làng du lịch độc đáo, thú vị tại phố núi Pleiku.
Nguyễn Thảo/ VOV Tây Nguyên
