Trong hai ngày 16-17/2 (tức 12-13 tháng Giêng), hàng nghìn du khách thập phương nô nức trảy hội Lim để tận hưởng không gian văn hóa đặc sắc miền Quan họ. Hội đã tan nhưng dư âm vẫn còn đọng mãi. 

Hội Lim là ngày hội lớn, có truyền thống lâu đời của những làng xã cổ nằm quanh đồi Lim và đôi bờ sông Tiêu Tương, nên vào những ngày này, khắp các làng xóm, phố chợ, đường xá bao quanh đây đều vang lên những làn điệu Quan họ ngọt ngào của các liền anh, liền chị. 

Từ khoảng 2km cách đồi Lim, ven đường Quốc lộ 1A, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh đã có khá nhiều điểm hát quan họ ở hai bên đường, thu hút sự chú ý của du khách.

Không khí náo nhiệt ngay từ cổng Hội Lim 

Nhưng hội Lim thực sự phải ở vị trí này. Ngay từ cổng Hội Lim, du khách đã cảm thấy choáng ngợp giữa một không gian náo nhiệt với sự tham gia của hàng nghìn người. Ai nấy đều hồ hởi, hào hứng trong bầu không khí tưng bừng, tràn ngập sắc màu của các cô gái diện trang phục mớ ba mớ bảy. 

Các cô gái vận trang phục quan họ truyền thống để chụp ảnh lưu niệm

Năm nay, chị Trần Thị Thảo, 24 tuổi, ở Thái Bình, lần đầu tiên tới chơi Hội Lim theo lời mời của một người bạn ở Bắc Ninh. Chị cho biết: “Không ngờ lễ hội lại đông vui, tấp nập như thế, cảm giác thật tuyệt vời. Sau khi thuê được trang phục quan họ ở cổng với giá chỉ 35.000 đồng, tôi thấy như bản thân đã hòa mình vào văn hóa Kinh Bắc”.

Du khách tập trung đông đảo nhất ở khu vực sân khấu chính của Lễ hội trên đồi Lim, để lắng nghe những câu hát giao duyên, hát đối của các liền anh, liền chị. 

Mưa xuân lất phất không cản trở hàng nghìn du khách đến với Hội Lim 

Sân khấu chính của Hội Lim

Chị Nguyễn Thị Tỵ, sinh hoạt tại Câu lạc bộ Quan họ tỉnh Bắc Ninh chia sẻ: "Quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Là thành viên Câu lạc bộ Quan họ tỉnh Bắc Ninh, chúng tôi luôn cố gắng gìn giữ, bảo tồn, nâng cao giá trị quan họ. Tại Hội Lim năm nay, chúng tôi cố gắng mang hết khả năng của mình thể hiện những làn điệu dân ca cổ, để nhiều người được thưởng thức hơn nữa.”

Các liền anh, liền chị hát quan họ tại các lán hát trước cửa chùa

Bên cạnh đó, khách tham quan cũng tụ tập tại 6 lán hát trước cửa chùa, lán thơ, lán thư pháp, và tham gia các trò chơi truyền thống như đu tiên, đấu vật, đập niêu, bịt mắt bắt dê, cờ người…

Trong trò chơi “Đập niêu”, người tham gia bị bịt mắt và phải dùng một cái gậy đập vỡ cái niêu đất treo lơ lửng

Chị Minh Phương, quê ở Bắc Ninh chia sẻ: “Năm nào tôi cũng tham gia Hội Lim, đây như một điểm hẹn đối với tôi và bạn bè. Bao năm qua, hội Lim vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống, đặc biệt là các liền anh liền chị mặc áo mớ ba mớ bảy hát giao duyên và các trò chơi dân gian. Đến với lễ hội, là một người con Bắc Ninh, tôi mong rằng mọi người hãy có những việc làm ý nghĩa để giữ gìn bản sắc văn hóa này trường tồn.” 

Một hoạt động độc đáo trong khuôn khổ Hội Lim là tục hát canh, hát thâu đêm. Do thường diễn ra từ 7-8 giờ tối cho đến 2-3h sáng, nên ít du khách được thưởng thức hình thức hát quan họ cổ này. 

Hát canh diễn ra tại sân khấu chính ở đồi Lim và các “Nhà chứa Quan họ”

Hát canh được chia thành 3 chặng. Đầu tiên là hát giọng cổ hay giọng lề lối như: “La rằng”, “Đường bạn”, “Kim lan”, “Tình tang”… 

Chặng giữa là hát những bài thuộc hệ thống giọng lẻ, giọng vặt. 

Chặng cuối, quan họ khách thường hát những câu giã bạn để xin phép chủ ra về, còn quan họ chủ thì hát đối những lời ca giữ khách.

Người tham gia hát canh thường hát thâu đêm tới sáng

Để có thể tham gia vào các canh hát, các liền anh, liền chị phải thuộc hàng trăm câu hát quan họ

Dù lượng khách đổ về Hội Lim lên tới hàng nghìn người mỗi ngày, nhưng an ninh trật tự vẫn được duy trì tốt trong 2 ngày lễ hội. Ban tổ chức đã huy động gần 500 cán bộ, chiến sỹ, công an, quân sự, dân quân tự vệ túc trực ngày đêm, liên tục đi kiểm tra, giám sát, không để các dịch vụ, các hàng quán, điểm trông giữ xe lấn chiếm vỉa hè gây ách tắc giao thông, chặt chém du khách. 

Anh Tạ Hữu Hiếu, lực lượng dân quân cho biết: “Mỗi xã đã cử 30-40 người tham gia lực lượng dân quân bảo vệ sự kiện. Nhiệm vụ của tôi là tuần tra, không cho bán hương đổi tiền lẻ ở khu vực chùa Lim.”

Anh Tạ Hữu Hiếu làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh khu vực chùa Lim, làm thông ca từ 7 giờ sáng tới 23 giờ đêm ngày 12 tháng Giêng

Theo ghi nhận của phóng viên Vietnam Journey, tại các điểm trông xe xung quanh đồi Lim, giá vé gửi ô tô từ 50.000 - 70.000 đồng, gửi xe máy 20.000 đồng, giá không bị đội lên cao, như từng bị phản ánh tại một số mùa lễ hội trước.  

Giá gửi xe ổn định, không bị đẩy lên cao

Nhiều người làm nhiệm vụ thu gom rác nên khuôn viên lễ hội khá sạch 

Những nỗ lực của Ban tổ chức Hội Lim cùng với ý thức của người dân Bắc Ninh và du khách chơi hội được nâng cao, góp phần tạo nên hình ảnh đẹp về một sự kiện văn hóa lớn của vùng Kinh Bắc trong mắt du khách trong và ngoài nước.

Anh Steve, Du khách Nam Phi chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi đến chơi Hội Lim. Có rất nhiều hoạt động sôi động, có rất đông người, nhiều trò chơi. Tôi có thể thấy sự vui vẻ, háo hức trên khuôn mặt mọi người. Bản thân tôi cũng cảm thấy rất phấn khích khi được tham gia. Hội Lim có thể trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn du khách quốc tế nếu được biết đến nhiều hơn”. 

Thấm đẫm văn hóa vùng Kinh Bắc, những quy tắc ứng xử nghiêm cẩn, trang trọng của người quan họ, Hội Lim luôn để lại trong lòng người tham gia những ấn tượng đẹp, để người ta phải lưu luyến, không nỡ rời, để người ta phải dùng dằng hò hẹn mùa hội sau với câu hát “Đến hẹn lại lên”…

Lan Hương – Anh Vũ – Thái Dũng/ Vietnam Journey