Văn hóa

Bãi cọc Cao Quỳ (Hải Phòng): Mở ra hướng nghiên cứu mới về chiến thắng Bạch Đằng

07:07 - 22/12/2019
Bãi cọc Cao Quỳ tại xã Liên Khê (huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng) là một trận địa trong cuộc chiến chống quân Nguyên trên sông Bạch Đằng vào năm 1288. Đây là thông tin vừa được Viện Khảo cổ học và UBND thành phố Hải Phòng công bố ngày 21/12. Theo các nhà khoa học, kết quả này đã mở ra hướng nghiên cứu mới về chiến thắng Bạch Đằng.

27 cọc gỗ có niên đại vào cuối thế kỷ 13 và 24 hố chôn cọc được các nhà khảo cổ học phát hiện tại cánh đồng Cao Quỳ (xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng). Các cọc có kích thước lớn nhỏ được bố trí so le nhau với ý đồ chiến thuật rõ ràng, nhiều tầng, nhiều lớp. Cánh đồng Cao Quỳ, nơi phát hiện bãi cọc là khu vực lòng sông đã bồi đắp, nơi giao hai con sông Đá Bạc và sông Giá, nối thẳng ra cửa sông Bạch Đằng.

27 cọc gỗ có niên đại thế kỷ 13 được phát hiện tại cánh đồng Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng 

Từ kết quả khai quật khảo cổ học, kết hợp các nguồn tư liệu lịch sử, các nhà khoa học cho rằng, di tích bãi cọc Cao Quỳ là một trận địa có niên đại khoảng cuối thế kỷ 13, có liên quan đến trận chiến chống quân Nguyên năm 1288 của quân dân nhà Trần. Trận địa này được dùng để chặn giặc, không cho chúng tiến vào sông Giá, buộc phải theo sông Đá Bạc và rơi vào trận địa mai phục của ta ở vùng cửa sông Bạch Đằng. 

Cánh đồng Cao Quỳ - nơi phát hiện bãi cọc là khu vực lòng sông được bồi đắp, giao giữa hai con sông Đá Bạc và sông Giá, đổ thẳng ra cửa sông Bạch Đằng 

Tiến sĩ Lê Thị Liên, Trưởng Phòng nghiên cứu dưới nước, Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) khẳng định, di tích bãi cọc Cao Quỳ là minh chứng rõ hơn về chiến thuật của quân dân nhà Trần trong trận chiến trên sông Bạch Đằng vào năm 1288.

Một thế trận giăng khắp nơi, thiên la địa võng của toàn dân chứ không phải chỉ của quân đội. Với di tích Cao Qùy, chúng ta càng nhận rõ điều này. Chiến thuật thu hẹp dòng chảy, từ đó đưa ra các chiến thuật khác như bè lửa. Với kiểu cắm cọc thế này, vào giai đoạn cuối của trận đánh, thuyền bè bị ép lại, phải rút lên bờ, sẽ bị sa lầy ngay lập tức. Đây là mở đầu cực kỳ thú vị và có chứng cứ thực sự để nói rằng một thế trận thiên la địa võng giăng khắp nơi, giăng theo nhiều cách cũng như bằng sức lực của toàn dân và với những chiến thuật cực kỳ thông minh của vị tướng Trần Hưng Đạo” – Tiến sĩ Lê Thị Liên cho biết.

Nhiều cọc kích thước lớn có mộng ngoàm để buộc dây kéo 

Các nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng, kết quả khai quật di tích bãi cọc Cao Quỳ đã mở ra hướng nghiên cứu mới cho chiến thắng Bạch Đằng năm 1288. Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Chức danh Giáo sư liên ngành Lịch sử - Khảo cổ - Dân tộc học, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cho rằng, phát hiện về bãi cọc Cao Quỳ có ý nghĩa hết sức to lớn, giúp chúng ta có thêm những nhận thức mới, thậm chí làm thay đổi nhận thức từ trước đến nay về trận chiến Bạch Đằng.

Bãi cọc này nằm ở một lạch triều, tức là một đường trổ ra từ sông Đá Bạc, ở đây rõ ràng trong các nghiên cứu trước đã nói quân và dân thời Trần đã phải hy sinh ghê gớm, vận dụng tất cả mọi tài năng để đánh trận không cho giặc đi qua đường sông Giá. Chính có thể xảy ra ở ngã ba này. Bãi cọc này có được nhiều cái mà trước đây chỉ là dự đoán lờ mờ, giờ đã rõ ràng. Nó mở ra hướng nghiên cứu mới cho chiến trận Bạch Đằng” – Tiến sĩ Vũ Minh Giang khẳng định. 

Các cọc có đường kính từ 26 - 46 cm, được phát hiện so le nhau trong khu vực chứa nhiều bùn lẫn cát mịn, mang tính chất địa tầng của trầm tích lòng sông và ven bờ 

Tại hội nghị công bố kết quả khai quật bãi cọc Cao Quỳ do Viện Khảo cổ học phối hợp với UBND thành phố Hải Phòng tổ chức ngày 21/12, các nhà khoa học đã thống nhất rằng, bãi cọc Cao Quỳ cần được bảo tồn theo đúng quy trình, trước hết là bảo tồn nguyên vẹn, tiếp tục nghiên cứu, xác định các giá trị của khu di tích và phát huy các giá trị đó. 

Thành phố Hải Phòng cần sớm đưa khu di tích bãi cọc Cao Quỳ vào diện di tích cấp thành phố; khai quật khảo cổ ở những khu vực tiếp theo; từ đó, phối hợp với các địa phương và các cơ quan chức năng xây dựng hình ảnh tổng thể, diễn biến lịch sử và chứng minh bằng những dấu ấn vật chất về Chiến dịch Bạch Đằng.

Các cọc được bố trí theo ý đồ chiến thuật rõ ràng, nhiều tầng, nhiều lớp 

Tiếp thu ý kiến của các nhà khoa học, ông Lê Văn Thành, Bí thư Thành ủy Hải Phòng khẳng định việc phát hiện khai quật bãi cọc Cao Quỳ tại xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên là việc làm vô cùng ý nghĩa, song việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích còn quan trọng và có ý nghĩa hơn nhiều. 

Ông Lê Văn Thành cũng đề nghị UBND thành phố Hải Phòng chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao khẩn trương triển khai thủ tục công nhận di tích lịch sử cấp thành phố; sớm xúc tiến các thủ tục đề nghị công nhận di tích cấp quốc gia đặc biệt cho bãi cọc Bạch Đằng tại cánh đồng Cao Quỳ, đồng thời tiếp tục khảo sát tổng thể trên phạm vi rộng dọc theo sông Đá Bạc đến Khu Di tích Bạch Đằng Giang để lập quy hoạch và xây dựng Dự án hạ tầng kỹ thuật, nhằm khai thác, phát huy giá trị của bãi cọc Cao Quỳ cùng các di tích trong khu vực.

Thanh Nga/ VOV Đông Bắc 


Tỉnh thành Hải Phòng

TP. Hải Phòng
Thành phố Cảng Hải Phòng từ lâu đã là một trung tâm du lịch lớn của phía bắc.

Điểm đến Hải Phòng Xem thêm

Đảo Cát Bà
Đảo Cát Bà là viên ngọc xanh tuyệt đẹp giữa biển ẩn chứa nhiều điều hấp dẫn.
Làng chài Cái Bèo
Làng nổi lớn nhất cả nước hút khách nhờ vẻ đẹp độc đáo trong cuộc sống của ngư dân làng chài.
Nhà hát thành phố Hải Phòng
Nhà hát thành phố Hải Phòng được xây dựng năm 1904, là 1 trong ba nhà hát Lớn được xây dựng theo kiến trúc Pháp tại Việt...
Trạm Khí tượng Hải văn Hòn Dấu - mắt ngọc của Tổ Quốc
Đảo Hòn Dấu (còn được gọi là đảo Dấu) thuộc quận Đồ Sơn, Hải Phòng. Ở đây có khu rừng nguyên sinh với nhiều loại cổ thụ trăm năm...
Đẹp như mơ đảo Nam Cát, Cát Bà, Hải Phòng
Khi bình minh lên hay hoàng hôn vụt tắt, không gian của đảo Nam Cát nằm trên vịnh Lan Hạ, quần đảo Cát Bà hiện ra đẹp như một bức...
Mê mẩn với vẻ đẹp Cát Bà nhìn từ trên cao
Được ví như viên ngọc xanh giữa vịnh Bắc Bộ, Cát Bà vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ hiếm thấy.
Khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm: Điểm du lịch văn hóa đất Cảng
Khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - một quần thể rộng gần 13 ha gồm 9 hạng mục, là một điểm du lịch văn hoá tâm linh đặc...
Đền Tá Lan
Đền Tá Lan thuộc làng Tả Quan, xã Dương Quan (Thủy Nguyên) là công trình kiến trúc có lịch sử xây dựng từ khá lâu đời. Đền thờ...
Ngôi Chùa hơn 300 tuổi ở Hải Phòng được trao chứng nhận “Ngôi Chùa Xanh”
Theo nghiên cứu của các nhà sử học, rất có thể chùa ra đời vào khoảng chừng 300 năm trước đây và dòng họ Lê Văn trong làng Hà...

Ẩm thực Hải Phòng Xem thêm

Lạ lùng món "ăn là khoái", giá chỉ đắt hơn cốc trà ở Hải Phòng
Thoạt nhìn món ăn này trông khá giống xôi xéo vì thưởng thức kèm đỗ bào nhuyễn và hành phi. Tuy nhiên, đây lại là đặc sản nổi...
Phiêu lưu cùng Gulliver mùa 3: Thưởng thức đặc sản Hải Phòng
Nếu có dịp đến thăm Hải Phòng, thành phố hoa phượng đỏ, đừng quên thưởng thức món nem cua bể, một trong những đặc sản nức tiếng...
Tết Canh Tý, về thăm làng ăn thịt chuột Tú Đôi, Hải Phòng
Làng Tú Đôi (Kiến Quốc, Kiến Thụy, Hải Phòng) vốn nổi tiếng với nhiều quái sản, trong đó không thể không kể đến món thịt...
Bún tôm, sam biển lạ miệng khi đến vùng biển Cát Bà
Hòn đảo xinh đẹp không chỉ sở hữu bờ biển đẹp, cảnh quan thiên nhiên đa dạng mà còn là thiên đường ẩm thực với nhiều món ăn ngon...
Mùa rươi – những món ngon từ rươi hấp dẫn thực khách khi heo may về
“Tháng 9 đôi mươi, tháng 10 mồng 5”, đó là câu nói cửa miệng của những người dân vùng rươi Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hoá. Ý...
Món ăn ngon ngất ngây không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Hải Phòng
Nếu có dịp ghé qua thành phố hoa phượng đỏ Hải Phòng, bạn nên dành thời gian thưởng thức những món ăn giản dị, nhưng mang nét đặc...
Bánh đa cua Hải Phòng - món quà từ biển cả
Có lẽ không quá lời khi nói rằng, bánh đa cua chính là món ăn đặc trưng, chứa đựng những gì tinh túy nhất của thành phố biển Hải...
Pate Hải Phòng - Hương vị vùng Đất Cảng
Pate là món ẩm thực đường phố nổi tiếng của thành phố cảng, với hương vị thơm ngon, béo ngậy, vô cùng hấp dẫn.
Dừa dầm - Món ngon đường phố Hải Phòng
Món ẩm thực đường phố Hải Phòng vốn rất giản dị, nhưng từng "gây bão" cộng đồng mạng với vị thơm ngon khác biệt.

Trải nghiệm Hải Phòng Xem thêm

City tour – Xu hướng du lịch “hot” tại Hải Phòng
Sau thành công với Bản đồ món ngon - “Hải Phòng lòng vòng ẩm thực” phiên bản 1, Sở Du lịch Hải Phòng tiếp tục phát hành "Bản đồ...
Tập 8 "Phiêu lưu cùng Gulliver" Mùa 3: Huỳnh Anh và Ngọc Thảo tiếp tục khám phá Hải Phòng
Tập 8 "Phiêu lưu cùng Gulliver" Mùa 3 tiếp tục là hành trình khám phá thành phố cảng Hải Phòng của King Huỳnh Anh và Gulliver...
Miền tâm linh trên đảo tiền tiêu Bạch Long Vĩ
Trong chuyến công tác tại đảo Bạch Long Vĩ, ngoài gặp gỡ các chiến sĩ, người dân, nhóm PV VOVTV còn có cơ hội tới thăm đền và...
Chuyện kể bên âu thuyền ở đảo Bạch Long Vĩ
Nhân một ngày ngoài đảo Bạch Long Vĩ gió lớn, sóng mạnh, phóng viên Kênh truyền hình VOV có cơ hội "đột kích" vào âu thuyền, nơi...
Linh thiêng Lễ chào cờ trên đảo Bạch Long Vĩ
"Đoàn quân Việt Nam đi, chung lòng cứu quốc...", câu hát đã quá quen thuộc với người dân Việt Nam. Vậy nhưng, mỗi khi Quốc ca...
Những chú ong xanh cần mẫn ở ngọn hải đăng trên đảo Bạch Long Vĩ
Đảo Bạch Long Vĩ là hòn đảo xa nhất ở vịnh Bắc Bộ. Đảo được thành lập từ năm 1992. Với những cán bộ, chiến sĩ trên đảo, họ coi...
Vườn quốc gia Cát Bà, Hải Phòng: Tuyệt phẩm khi vào thu
Khi cái nắng không còn oi ả, tiết trời dịu nhẹ cũng là lúc Vườn quốc gia Cát Bà, Hải Phòng chiều lòng du khách với những điểm...
Đến Bạch Đằng Giang để tìm về lịch sử
Khu di tích Bạch Đằng Giang là một địa danh lịch sử đặc biệt nằm trên thế đất tựa sơn, phía trước có thiên nhiên hùng vĩ là sông,...
Ngắm nhìn những thời khắc trong ngày trên vịnh Lan Hạ
Vịnh Lan Hạ nằm ở phía Đông đảo Cát Bà, Hải Phòng, trông ra cửa Vạn, liền kề vịnh Hạ Long. Đây là một vùng vịnh êm ả hình vòng...

Cẩm nang du lịch Hải Phòng Xem thêm

Thót tim những điểm sống “ảo” đánh đu với tử thần ở Việt Nam
Nhiều điểm “sống ảo” được du khách yêu thích check-in nhưng lại nổi tiếng bởi sự mạo hiểm, cheo leo. Để cho ra đời một bức hình...
Khách tăng, chất lượng giảm
Câu chuyện nhân viên dọn phòng dùng khăn tắm lau bồn cầu lại dấy lên nỗi sợ hãi, hoang mang của khách du lịch. Có những thứ khuất...
Khám phá Việt Hải – làng chài thơ mộng ít người biết ở đảo Cát Bà
So với các làng chài khác, Việt Hải có diện tích khá nhỏ - chỉ khoảng 141ha, với hơn 70 hộ dân sinh sống. Tuy nhiên, điểm độc đáo...
Khu trải nghiệm văn hóa truyền thống đền Mạc
Một địa điểm du lịch giáo dục trải nghiệm, kết hợp tìm hiểu văn hoá truyền thống được du khách yêu thích tại Hải Phòng.
5 địa điểm du lịch lý thú trên đảo Cát Bà
Chuyến du lịch đảo Cát Bà sẽ thực sự phong phú và lý thú hơn với những điểm đến hấp dẫn nhất trên đảo.
Những "Tuyệt tình cốc" hút hồn giới trẻ Việt
Không chỉ Đà Lạt, Lâm Đồng có Tuyệt tình cốc, mà Việt Nam còn rất nhiều nơi có hồ nước xanh lung linh, phù hợp cho các bạn trẻ...