Vào một ngày cuối đông, nhóm phóng viên chúng tôi có dịp đến thăm khu chợ đá tại thành phố Ekaterinburg – thủ phủ của tỉnh Sverdlovsk, thành phố nằm ở sườn đông của dãy núi Ural. Khu chợ đặc biệt này nằm trong Cung Nghệ thuật Dân gian, trên phố Festival.
Chúng tôi rất may mắn được đến đúng ngày “chợ phiên” bởi vì chợ chỉ họp 2 lần trong một tháng. Khu chợ không chỉ giới thiệu các mẫu khoáng vật thô, xưởng chế tác, cùng với đó là các loại đá quí và hiếm được khai thác từ chính vùng đất này như ngọc hồng lựu; ngọc bích đỏ; đá cẩm thạch, thạch anh; đá khổng tước; Ilmenite; Dolinit; Seraphinite; Serpentine; đá mã não, hóa thạch ốc, hóa thạch cây và rất nhiều các loại đá khoáng khác nhau. Giá thành của các khoáng thạch này thay đổi tùy theo độ lớn, độ hiếm, hay tuổi thọ...
Các sản phẩm chế tác từ đá như hoa tai, nhẫn, vòng đeo cổ, đồ trang sức đồ lưu niệm, chân nến, hộp đựng nữ trang, đồng hồ, bình hoa, tranh
Không chỉ trưng bày, giới thiệu các loại đá quý, nơi đây cũng bán các sản phẩm chế tác từ đá, tại đây bạn có thể mua cho mình các sản phẩm làm bằng đá như hoa tai, nhẫn, vòng đeo cổ, đồ trang sức, đồ lưu niệm, chân nến, hộp đựng nữ trang, đồng hồ, bình hoa, tranh và nhiều thứ đồ vật khác làm từ đá quí và hiếm.
Chân nến, bình hoa
Các loại đồng hồ
Các con vật làm từ đá
Các vật dụng khác
Tranh đá cách điệu, trang trí cho đồng hồ
Những người bán hàng tại khu chợ không chỉ đơn thuần làm công việc kinh doanh mà ở họ còn có niềm đam mê mãnh liệt với các loại đá này. Làm quen với đá khoáng từ thời còn bé khi tham gia chuyến đi địa chất thu thập đá khoáng và sau đó gắn bó với công việc này hơn 40 năm qua, nghệ nhân Anatoly Marmyshev chuyên về đá ngọc bích đỏ cho biết: “Ngọc bích đỏ của Ural rất thú vị, mỗi lần tôi xem nó tôi lại thấy cái gì đó mới, mầu sắc rất đẹp, các vân hoa khác nhau. Thật thú vị khi cầm nó từ trong lòng đất lên, cắt ra và nhìn thấy các hoa vân. Thu nhập cũng khó khăn, song đá rất đẹp và thú vị. Đá với tôi là sự đam mê từ trong tâm hồn”.
Độc đáo nhất trong số các sảm phẩm chế tác từ đá là nghệ thuật tranh đá quý. Thú chơi tranh đá cũng rất đa dạng và thú vị, ví dụ như những “bức tranh” đá khoáng, thực chất được làm từ mặt cắt của khoáng vật với hình dạng khác nhau, hay những bức tranh làm từ đá nghiền mô tả thiên nhiên hùng vĩ, động vật, cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân nước Nga.
Một gian hàng giới thiệu nghệ thuật tranh đá quý
Là một trong số ít các nghệ nhân còn giữ gìn nghề truyền thống làm tranh đá của vùng, chị Elena Menzelintseva đã gắn bó với công việc này hơn 20 năm cho biết các sản phẩm tranh đá ở đây được làm hoàn toàn thủ công, đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu. Theo nghệ nhân Elena, trước đây ở trong vùng có nhiều nghệ nhân làm tranh đá, nhưng nay số lượng đã ít hơn. Giới thiệu cho chúng tôi quy trình chế tác ra tranh đá, nghệ nhân Elena Menzelintseva cho biết: “Đầu tiên phải chuẩn bị đá, theo màu khác nhau, nghiền ra theo các kích cỡ rồi làm tranh. Đầu tiên phủ lớp nền bằng mảnh đá nhỏ sau đó đến mảnh lớn. Những bức tranh được làm bằng đá tự nhiên và đá nhuộm màu. Đá tự nhiên gồm có đá cẩm thạch các loại, ngọc bích đỏ và các loại đá khác ở vùng Ural”.
Theo thời gian và thị yếu của người sử dụng, tranh đá đã phát triển cả về hình thức và chủ đề của mỗi tác phẩm. Nếu như trước đây các nghệ nhân chủ yếu làm tranh phong cảnh, thì sau này đã làm cả tranh hoa và các loại khác. Mỗi bức tranh đều là một quá trình lao động sáng tạo, miệt mài và đam mê./.
Văn Thường – VOV Moscow
